Austrijski nobelovac Peter Handke je jedinstvena sudbina koja je uspjela da privuče na sebe pažnju, budući da je čak i ako se znalo da je bio na srpskoj strani, ipak, dobio Nobelovu nagradu, izjavio je režiser Emir Kusturica povodom svoje nove knjige “Autobiografija o Handkeu”.
“Ja sam u jednom trenutku pomislio: ako on dobije Nobelovu nagradu, jedino što mi ne smijemo nikad da uradimo je da priznamo Kosovo”, rekao je Kusturica za “Sputnjik”.
Upitan može li se govoriti o izvjesnoj njegovoj sličnosti sa Handkeom, prije svega u težnji ka slobodi, ali i primljenoj “porciji udaraca”, proslavljeni režiser je ocijeno da “više liči na Hajduk Veljka”.
Kusturica otkriva da u knjizi “Autobiografija o Handkeu” govori o čovjeku koji proističe iz najveće tradicije evropske književnosti, romantičarske, a kasnije i moderne i postmoderne, ali je sve to odbacio svojim nekonvencionalnim jezikom.
“Taj jezik nije imao široku publiku, ali je Handke kao pojava imao ogromnu publiku zato što je bio jedina kopča sa sedamdesetim godinama, vremenom kada se svijet bunio i imao pravo glasa. Mi danas živimo u vremenu apsolutne eksploatacije i gubitka pozicije onih koji treba da nam budu parametri”, objašnjava Kusturica.
Proslavljeni režiser navodi da je knjiga ispresijecana njegovim putovanjem i boravkom u Stokholmu, sa fiksacijom koja je simbolički predstavila Handkeov život.
“Zamišljao sam ga kao čovjeka koji prelazi one zategnute sajle kao maestro ekvilibrijum, kao nekog ko – u vreme kad ne možemo da ga nađemo telefonom ili preko drugih – zapravo nastupa u fraku i sa letvom kojom održava ravnotežu”, kaže Kusturica.
Kusturica navodi da je Handkeov život izvan literature bio hod po žici, budući da je ostao hrišćnin “koji se na našem slučaju pokazao kao neko ko je u stanju da se žrtvuje za pravdoljublje”.
“Međutim, u Handkeovom slučaju bogatstvo i raspon njegovog eksperimenta je tema moje knjige i utoliko sam pomislio da bi najbolje bilo da se zove žAutobiografija o Handkeuž, iako postoji čuvena ‘Autobiografija o drugima'”, kaže Kusturica.
On napominje da Handke nikad nije dozvoljavao da ga proguta tržište.
“Nikad nije činio ustupke tržištu, ali vidite kako uspijeva ta jedinstvena sudbina da privuče na sebe pažnju: čak i ako znamo da je bio na našoj, srpskoj strani, on je ipak dobio Nobelovu nagradu”, rekao je Kusturica.
Prema njegovim riječima, Handke je hodočasnik, a njegovoj knjizi on se zove Petar, apostol speleolog.
“Zato što apostolski djeluje, ali to djelovanje nije smješteno između velikih događaja i tema. To je pisac koji je od splitskog čistača cipela pravio sveca, a od svoje posjete Skoplju kad je vidio one brojne kape – napravio je čitavu simfoniju… Handke nam je ukazao na taj zanemareni svijet i, kako je sam rekao na dodjeli Nobelove nagrade, na to da je ushićenje najveća ljudska moć”, podsjeća Kusturica.
Reditelj otkriva da je upravo u zbiru tih i takvih impresija koje je Handke ostavio na njega napisao ovu knjigu.
“To je roman ispresijecan esejiziranjem i rekonstrukcijom Handkeovih posjeta Kosovu i Republici Srpskoj. U svakom slučaju proveo sam posljednjih godinu i po dana boreći se sa vlastitom nepismenošću – kako reče jedan drugosrbijanac, mada ja mislim da smo svi mi manje više nepismeni dok ne dokažemo obrnuto”, navodi Kusturica.
On potvrđuje da su pobuna, pravdoljublje i žrtvovanje ključne riječi koje su ga trajno povezale ne samo sa Handkeom, nego sa svim ljudima sa tim svojstvima.
“U Stokholmu se dogodila pobjeda, velika, jer je nagrada dokaz nevinosti njegove duše. Iako je konzervativni hrišćanin”, istakao je Kusturica.
Glassrpske.com (Foto: arhiva)