Premijer samoproglašenog Kosova Aljbin Kurti tokom svog govora na Samitu lidera zapadnog Balkana u Tirani predložio je promjenu modela budućeg angažovanja i saradnje između zemalja zapadnog Balkana.
Iz Vlade samoproglašenog Kosova je saopšteno da je Kurti izjavio da je odbijanje Srbije da prizna nezavisnost Kosova kontinuirana prepreka regionalnoj saradnji i da Kosovo ne može da učestvuje u inicijativama koje mu negiraju državnost.
Kurti je kazao da Kosovo ne može da učestvuje u inicijativama koje su skrojene da negiraju status Kosova kao suverene i nezavisne države te da će se angažovati samo kao jednako.
Samit, koji je okupio lidere šest zemalja Zapadnog Balkana i evropskog komesara za proširenje i dobrosusedstvo Olivera Varheljija, bio je usredsređen na sprovođenje ekonomskog i investicionog plana koji je za region predstavila Evropska komisija, kao i na predstojeći samit Berlinskog procesa sa regionalnim liderima u julu.
U svom govoru, premijer Kurti je naglasio da su Albanija, KiM, Crna Gora, Sjeverna Makedonija, Bosna i Hercegovina i Srbija i dalje van EU.
“Šest zemalja Zapadnog Balkana nalaze se u Evropi, ali EU još uvijek nije Evropa”, rekao je Kurti.
On je naveo da na trenutni pristup regionalnoj saradnji negativno utiču političke nesuglasice koje su kočile saradnju i pokrenule sumnje i neizvjesnost u pogledu budućnosti. Ocijenio je da se ovi problemi mogu riješiti kroz otvoreno prepoznavanje njihovog izvora, predlažući promjenu modela budućeg angažovanja i saradnje između zemalja Zapadnog Balkana.
“Da bismo išli napred, potreban nam je novi okvir za saradnju koji se zasniva na zajedničkim vrijednostima i posvećenosti skupu osnovnih principa. Novi okvir će se zvati sporazum o slobodnoj trgovini Jugoistočne Evrope – ili SEFTA”, rekao je Kurti.
Prema njegovim riječima, SEFTA bi uključivala zemlje Zapadnog Balkana kao ravnopravne članice sa jednakim pravima, na osnovu posebnog odnosa sa EU, sličnog sporazumu o Evropskom ekonomskom prostoru (EEA).
“Nakon uspostavljanja SEFTA-e, EU će, sporazumom sa SEFTA-om, proširiti četiri slobode EU – slobodno kretanje robe, usluga, lica i kapitala – na sve zemlje SEFTA-e. Ovaj sporazum biće napravljen po uzoru na trenutni Sporazum EFTA-EEA koji predviđa da Zapadni Balkan i EU zajedno napreduju na osnovu zakonodavstva EU”, kazao je pored ostalog Kurti.
On je dodao da bi novi Sporazum, takođe, odgovorio na plan ekonomskih investicija EU za Zapadni Balkan koji za cilj ima mobilizaciju do devet milijardi evra u ovoj deceniji.
“EU i Zapadni Balkan bi mogli da održe poseban samit 2024. i 2027. godine kako bi procenili nivo spremnosti za punopravno članstvo u EU”, naveo je.
Kazao je da je Kosovo zainteresovana za pridruživanje EU, da pozdravlja priliku da blisko sarađuje sa svim svojim regionalnim susjedima kako bi se olakšalo kolektivno članstvo u EU.
(Tekst i foto: Anadolija)