Strategija SDA bila je proračunata kako bi se iz Sarajeva protjerala srpska zajednica, te je pomagala i podržavala zločine koje su nad srpskim stanovništvom u ovom gradu počinile brojne kriminalne bande i redovne jedinice takozvane Armije BiH, navedeno je u Izvještaju Nezavisne međunarodne komisije za istraživanje stradanja Srba u Sarajevu u periodu 1991-1995. godine.
Ovi zločini su uključivali proizvoljna hapšenja, zatvaranje u koncentracione logore, mučenja, silovanja i ubistva.
Zajedno sa sistematskom antisrpskom propagandom i etničkim pritiskom, ovi zločini su predstavljali sistematsku kampanju etničkog čišćenja, koja je kulminirala egzodusom Srba iz Sarajeva nakon Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Ova kampanja je ostavila strahovit uticaj na srpsku zajednicu u Sarajevu, istakli su članovi Komisije.
“Kao rezultat ciljane kampanje terora i zastrašivanja, živahna predratna srpska zajednica u Sarajevu potpuno je prestala da postoji”, ukazuje se u Izvještaju Nezavisne međunarodne komisije za istraživanje stradanja Srba u Sarajevu.
Sarajevo je bilo glavno geografsko i operativno područje borbenih dejstava Vojske Republike Srpske /VRS/ i takozvane Armije BiH, koja je željela da sačuva cijeli grad pod svojom kontrolom zbog niza strateških, političkih i vojnih ciljeva, od kojih je jedan od glavnih bio predstaviti Sarajevo kao simbol unitarne BiH.
VRS nije imala namjeru da zauzme cijeli glavni grad Sarajevo jer se to nije slagalo sa strategijom Republike Srpske o teritorijalnom i ustavnom preuređenju BiH na osnovu popisa stanovništva iz 1991. godine, navodi se u Izvještaju.
VRS je izabrala strategiju blokade Sarajeva kako bi primorala muslimansko rukovodstvo da prihvati mirovne uslove, a ti uslovi su bili da Republika Srpska dobije teritorijalnu, političku i kulturnu autonomiju, dok je strategija vlade RBiH bila uskraćivanje bilo kakve političke i kulturne autonomije Srbima u BiH i očuvanje BiH kao unitarne države, ističe se u Izvještaju.
SDA je svaki pokušaj razumne autonomije i ustavnog preuređenja smatrala “etničkom podjelom”.
Ova strategija bila je sebične i retrogradne prirode i u suprotnosti sa željama znatnog dijela stanovništva, ocjena je članova Komisije.
U borbi koja je uslijedila, VRS je uspjela da održi pod kontrolom značajan dio Sarajeva.
Na početku rata, VRS je očigledno imala nadmoć nad takozvanom Armijom BiH i Hrvatskim vijećem odbrane u naoružanju, posebno u slučaju vazduhoplovstva, artiljerije i tenkova, ali na nekim područjima VRS nije mogla koristiti svoje potencijale zbog ograničenja koja je uvela međunarodna zajednica, a na drugim područjima zbog prirode ratovanja.
Ova superiornost je izgubljena do 1994, a početkom te godine CIA je došla do zaključka da je takozvana Armija BiH dostigla paritet sa VRS u pogledu naoružanja i borbenog materijala.
Kada je riječ o ljudstvu, međutim, takozvana Armija BiH održavala je nadmoć nad VRS tokom cijelog rata.
Okrutnost rata neizbježno je rezultirala brojnim zločinima koji su počinjeni na svim stranama linije sukoba, navedeno je u Izvještaju.
(Srna – Foto: Ilustracija)