Značaj snimanja filma o proboju koridora 1992. godine je višestruk, kao što je višestruk značaj te briljantne operacije kojom je zaustavljeno stradanje beba u banjalučkom porodilištu usljed nedostatka kiseonika i spriječena humanitarna katastrofa u zapadnom dijelu Republike Srpske, izjavio je Srni direktor Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica Milorad Kojić.
Kojić je naglasio da o značaju filma govori i činjenica da je njegovo snimanje projekat dvije vlade, Republike Srpske i Srbije, te istakao da će ovaj film biti najbolji način za institucionalnu gradnju kulture sjećanja i pamćenja.
“Treba znati da je jedan od bitnih segmenata operacije koridor spajanje istoka i zapada Republike Srpske, kao i otvaranje puta prema Srbiji, koji je i obezbijedio neophodni kiseonik i osnovne životne namirnice za odsječeno stanovništvo”, rekao je Kojić.
Prema njegovim riječima, nikako ne smije biti zanemarena činjenica da su probojem koridora oslobođeni Brod, Derventa, Odžak i druga mjesta masovnog zatvaranja srpskog naroda, prije svega starijih i nemoćnih lica i djece.
Te 1992. godine, tvrdi Kojić, Brod se zvao grad logora i tamo je bio uspostavljen klasični sistem logora kao što je bio uspostavljen tokom Drugog svjetskog rata, gdje je prijetilo uništenje srpskog naroda na području Posavine.
“Ono što se može vidjeti kroz izjave ljudi koji su učestvovali u proboju koridora, prilikom oslobađanja tih opština i gradova, a što smo i mi vidjeli kroz naša istraživanja, jeste da su Srbi bili izloženi najstrašnijim i najmonstruozniji oblicima torture”, naglasio je Kojić.
On je podsjetio da je postojala naredba hrvatske vojske kojom je dozvoljavano privođenje Srpkinja za silovanje.
“Takav dokument postoji i najbolji svjedoči o tome šta se dešavalo srpskom narodu na tom prostoru. Sve to govori u prilog činjenici da je proboj koridora imao višestruk značaj i da će ovim filmom ta sjajna bitka biti trajno sačuvana od zaborava”, istakao je Kojić.
On je napomenuo da sutra u Sremskoj Mitrovici počinje snimanje dramatizacija događaja u kojem će učestvovati desetak glumaca iz Republike Srpske i glumci iz Srbije.
“Dramatizacija podrazumijeva autentično prikazivanje događaja tokom proboja koridora, ali treba naglasiti da su tokom decembra prošle godine snimljene izjave ljudi koji su učestvovali u proboju koridora i da se svih ovih mjeseci aktivno radilo na izdvajanju segmenata iz tih izjava koje će biti sastavni dio igrano-dokumentarnog filma”, objasnio je Kojić.
Nakon okončanja snimanja i promocije filma, Kojić je naveo da će nastojati da u saradnji sa Ministarstvom prosvjete i kulture Srpske i Ministarstvom kulture i obrazovanja Srbije, film postane dio nastavno-naučnih planova i programa i dio obavezne građe u srednjim školama.
“Ako ne zapamtimo ovakve i slične sadržaje možemo da izgubimo svoj identitet”, smatra Kojić.
On je naveo i da se film snima u koprodukciji Radio-televizije Srbije, Vojno-filmskog centra “Zastava film”, odnosno Ministarstva odbrane Srbije i Radio-televizije Republike Srpske, uz tehničku podršku Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica.
Prva klapa filma o proboju koridora biće snimljena sutra u Sremskoj Mitrovici, a snimanje će trajati do 19. jula na različitim lokacijama, između ostalog, u napuštenoj kasarni u Rumi, vojnom poligonu u Sremskoj Mitrovici, vojnom poligonu Pasuljanske livade i napuštenom selu Laudanovac kraj Vršca.
Akcija “Koridor 1992” počela je nakon što su snage HVO-a, zauzimanjem Modriče, presjekle kopneni put između zapadnog dijela Srpske i tadašnje SAO Krajine sa istočnim dijelom Srpske i Srbijom.
Ovom bitkom oslobođeni su Modriča, Odžak, Derventa i Brod, a kompletna operacija proboja i obezbjeđivanja Koridora završena je 6. oktobra 1992. godine izlaskom srpske vojske na rijeku Savu na prostoru Broda. /
SRNA