Za početak treba reći da je šopska salata tradicionalno jelo balkanske kuhinje i da je kao svoje nacionalno jelo najviše ističu Bugari, ali i Makedonci, Srbi, kao i pojedini Turci i Grci.
Sa druge strane, njena popularnost šira je od prostora našeg poluostrva. O tome svjedoči i činjenica da je 2014. na takmičenju koje je organizovao Evropski parlament, upravo šopska salata izabrana za najpopularnije nacionalno jelo Evrope.
Šopska salata se smatra nasljeđem Šopa, pripadnika južnoslovenskog plemena koje je tokom srednjeg vijeka naseljavalo centralne dijelove Balkanskog poluostrva.
Prema Jovanu Cvijiću, Šopi ili Šopovi su živjeli na prostoru zapadne Bugarske, istočne Makedonije, jugoistočne Srbije, kao i na malom dijelu današnje Grčke. Kažu da je “šopski dijalekat” krajem 19. vijeka bio spona između srpskog i bugarskog jezika, piše istorijskizabavnik.rs.
Feliks Kanic u svom putopisu “Srbija, zemlja i stanovništvo od rimskog doba do kraja XIX vijeka” kaže da “Šopovi žive na teritoriji balkanskog prevoja Ginci do južno od Sofije”.
Ovo stanovištvo bavilo se stočarstvom. Ljeto su provodili u svojim katunima ili bačijama, istjerujući ovce na pašu, a u svojoj ishrani najviše su koristili mliječne proizvode, a prije svega sir. Možda baš u ovoj činjenici treba tražiti začetak priče o čuvenoj salati.
Pod najezdom Turaka, Šopi su se selili i vremenom miješali sa drugim balkanskim narodima, a prije svega Bugarima, Srbima i Makedoncima. Najveći broj njih danas je prihvatio nacionalni identitet ovih naroda, mada još uvijek ima i onih koji pamte korijene i izjašnjavaju se kao Šopi.
Najveći dio šopske populacije danas živi u zapadnoj Bugarskoj. Sofija se smatra za središte ovog područja. Kod nas, prema popisu iz 2022. godine, u Srbiji živi 256 Šopa.
A što se šopske salate tiče, nju danas kao svoje jelo ponajviše prisvajaju Bugari, mada će vam na jugu i jugoistoku Srbije, naročito u bosilegradskom kraju, reći kako je ovo poznata salata nastala upravo kod njih.