Srednjevjekovni gradić Dahau od 50-ak hiljada stanovnika, smješten 16 kilometara sjeverno od Minhena, skoro da bi se mogao smatrati predgrađem bogate, moćne, milionske bavarske prijestonice.
Prije 85 godina, 22. martaožujka 1933. godine, ovdje je po nalogu SS-ovog rajhfirera Hajnriha Himlera dopremljeno prvih 200 zatvorenika u novootvoren koncentracioni logor organizovan na mjestu napuštene tvornice baruta i municije.
Koncentracioni logor Dahau tako je postao prvi od desetina hiljada mjesta za izrabljivanje ljudi do smrti robovskim radom, u boljem slučaju, ili u gorem logora za istrebljenje i logora smrti. Kroz jezivi nacistički sistem ubijanja, mučenja i izrabljivanja od 1933. do 1945. pobjede nad Trećim Rajhom i njegovim saveznicima i kvislinškim režimima po Evropi, kroz ovaj logorski sistem prošlo je, procjenjuje se, oko 18 miliona ljudi. Od tog broja pobijeno je 11 miliona, od čega se smatra da su petinu činila djeca
Redom su sistematski ubijani Jevreji, građani SSSR-a, Poljaci, Romi, invalidne osobe – neke s urođenim, neke sa stečenim defektima koje su nacisti proglasili “nedostojnim života”, homoseksualne osobe, ali i politički zatvorenici, ratni zarobljenici, posebno ogroman broj katoličkih sveštenika i časnih sestara koji se nisu povinovali nacističkoj ideologiji…
Jedan od istaknutijih među njima bio je vrlo uticajni pater Rupert Majer iz Minhena, kojeg su zatvarali još od 1938. Njega je papa Jovan Pavle II beatifikovao 1987.
Nacisti su u pravilu pedantno bilježili sudbinu po sudbinu, praktično s perverznom dosljednošću uništavanja svake pojedine sudbine, zbog čega je i danas nacističku industriju smrti moguće izvrsno proučavati.
Kako se nacistički režim izrazito oslanjao na pljačku osvojenih država širom Evrope i ropski rad zarobljenih po koncentracionim logorima (u Aušvicu su, na primjer, djecu, bolesne i starije osobe koji nisu bili sposobni za rad, ubijali odmah po dolasku, dok su sve ostale izrabljivali radom dok ne bi umrli), ruski istoričar Mihail Mjahkov proučio je koliko je robovski rad bio ekonomski važan za ratni pohod i ekonomiju nacističke Njemačke.
“Nacisti nisu bilježili samo broj likvidiranih ljudi, nego i prihod koji je donosio ovaj ili onaj logor… Ovi proračuni pokazuju da je Njemačka od jednog logoraša prosječno zarađivala 1.630 rajhsmaraka, uključujući i troškove za njegovu likvidaciju”, naveo je Mjahkov.
Kad se usporedi kupovna moć tog iznosa onda i danas, dolazi se do protivvrijednosti od 7.489 američkih dolara danas. A ako se brojka primijeni na sve logoraše koji nisu odmah ubijeni nego su ih nacisti ubijali ropskim radom, postaje jasno da Treći Rajh svoj industrijski procvat, u jednom trenutku ekonomski uzlet i na kraju bogatstvo kojim je gazio i uništio Evropu, duguje – između ostalog – i destinama, ako ne i više od 100 milijardi dolara profita u današnjoj vrijednosti na patnji i smrti miliona robova po logorima.
Suštinski, robovski rad je od prvog dana prvog koncentracionog logora, onog u Dahauu, korišten i kao sredstvo mučenja i kao sredstvo ubijanja i kao način za izrabljivanje. Prema statistikama njemačkog ministarstva pravosuđa, za vrijeme 12 godina nacističke diktature po Njemačkoj i okupiranim državama, nacističke vlasti pod svojom direktnom upravom imale su čak 1.200 logora i specijalizovanih podlogora.
Kad se u obzir uzme i mnoštvo lokacija koja su nacisti držali privremeno otvorenim za posebne namjene, na primjer pri pokoljima u netom okupiranim državama, broj se penje na 15.000 logora od najvećeg, Aušvica, do onih najmanjih.
A kad se tome dodaju i logori koje su otvarali kvislinški režimi pod nacistima, poput ustaškog ili onog Milana Nedića, dolazi se do 42.500 logora širom Evrope.
Ogromnoj većini njih logor u Dahauu služio je kao organizacioni uzor. Ili kako se Himler, jedan od ljudi iz samog vrha Holokausta, Porajmosa i svih drugih pokolja tog sistema, pohvalio već 1933. godine, kratko nakon otvaranja logora u Dakauu: “Logori po Njemačkoj niču kao gljive poslije kiše”.
(Express.hr)