Narodna skupština je 28. marta usvojila Odluku o proglašenju varednog stanja na teritoriji Republike Srpske, a kada se počelo govoriti o njegovom ukidanju, pojavila su se različita tumačenja o tome kako se vratiti u normalu i ko je nadležan.
Da li je sve opet u rukama Narodne skupštine, predsjednice Srpske ili Vlade? Za razliku od proglašenja, Ustav nijednom rječju ne govori kako se izlazi iz vanrednog stanja, u kome se RS mirnodopski nalazi prvi put. Ipak, u Narodnoj skupštini kažu da su oni nadležni i za to.
– Narodna skupština Republike Srpske, na osnovu člana 70. Ustava, proglašava vanredno stanje (što je i urađeno na 12. posebnoj sjednici). Tačnije, usvojena je Odluka o proglašenju vanrednog stanja za teritoriju RS. S obzirom na činjenicu da ovom odlukom nije bilo predviđeno trajanje vanrednog stanja, što i nije bilo moguće budući da je epidemiološka situacija bila takva, da bi Odluka o vanrednom stanju prestala da važi, ona mora biti stavljena van snage. Za donošenje takve odluke, kojom bi se ova prethodna stavila van snage, odnosno usvojila odluka o prestanku vanrednog stanja, nadležna je Narodna skupština Republike Srpske, kao najviši zakonodavni organ Republike – kažu za Srpskainfo u Odsjeku za odnose sa javnošću parlamenta.
Foto: Siniša Pašalić/RAS Srbija
Dodaju da vanredno stanje, odnosno institut vanrednog stanja, predstavlja ustavnu kategoriju i regulisan je članovima 56. 70. i 81. Ustava Republike Srpske.
– Međutim, Ustav nigdje eksplicitno ne definiše način okončanja vanrednog stanja, jer je on implicitno definisan načelom zakonitosti i ustavnosti, što je u pravu redovna praksa. To znači da, u skladu sa hijerarhijom pravnih akata, institucija, u ovom slučaju Narodna skupština, donosi akt iste pravne snage o prestanku važenja prethodnog akta. Znači, donosi se odluka o prestanku važenja Odluke o proglašenju vanrednog stanja za teritoriju Republike Srpske. Slična situacija je npr. i kod stavljanja van snage zakona – kažu u NSRS.
Na pitanje da li u ovom trenutku imaju informaciju kada bi vanredno stanje u RS trebalo da prestane da važi, u Narodnoj skupštini kažu da će se to desiti „čim se obezbijede uslovi da institucije, na prvom mjestu Narodna skupština, mogu nesmetano funkcionisati“.
– Realno je očekivati da se to dogodi čim epidemiološke prilike dozvole i kada Krizni štab i ljekari procijene da postoje okolnosti za tu mjeru – poručuju iz parlamenta.
Podsjećamo, lider SNSD i srpski član Predsjedništva BiH Milorad Dodik je 4. maja izjavio da je Vlada RS spremna da već za desetak dana predloži Narodnoj skupštini ukidanje vanrednog stanja i vraćanje na vanrednu situaciju, što podrazumijeva i skraćenje policijskog časa, kao i ponovni rad određenih privrednih subjekata i uslužnih delatnosti, uz propisane mjere zaštite.
Zamjenik predsjednika Odbora za Ustavna pitanja NSRS Davor Šešić (SDS) smatra da je vrijeme za to, s obzirom na popuštanje mjera zabrane koje se tiču građana i rada ugostiteljskih i drugih djelatnosti.
Foto: Siniša Pašalić/RAS Srbija
– S obzirom da je Vlada bila predlagač odluke da se uvede vanredno stanje, Vlada bi trebalo da predloži i njegovo ukidanje, a da NSRS to potvrdi. To je procedura koja je trenutno moguća. Mislim da je vrijeme da Skupština o tome raspravlja. Posebno da se vidi da li je vanredno stanje bilo opravdano i da li je vrijeme koje je RS provela u vanrednom stanju iskorišteno na najbolji način. Da li su odluke donesene u skladu s preporukama struke? Bili smo svjedoci da su se mjere mijenjale iz dana u dan. Imali smo prije nekoliko dana rast oboljelih i najavu još strožijih mjera, a onda posle tri dana imamo najavu da će se od ponedjeljka te mjere relaksirati. To su čudne varijacije i biće interesantno da se o tome raspravlja – kaže Šešić za Srpskainfo.
Kako je bilo u Srbiji
Poređenja radi, vanredno stanje u Srbiji uvedeno je 15. marta trojnim potpisom predsjednika Republike, Skupštine i Vlade, bez sazivanja parlamenta.
Kada je prije nekoliko dana došlo vrijeme da se takvo stanje okonča, odluku o prestanku vanrednog stanja donijela je Narodna skupština Srbije. Skupština je prije toga prvo potvrdila odluku o uvođenju vanrednog stanja u Srbiji.
Srpskinfo