Republika Srpska opredijeljena je za integraciju BiH u EU, ali napredak i dalje koče povrede suvereniteta BiH u obliku nezakonitih intervencija visokog predstavnika i prisustva stranih sudija u Ustavnom sudu BiH, ističe se u četvrtom poglavlju 24. izvještaja koji je Republika Srpska uputila Savjetu bezbjednosti UN.

U izvještaju se ističe da u Vladi Republike Srpske i na nivou BiH zvaničnici Republike Srpske nastavljaju da rade konstruktivno i sarađuju na reformama neophodnim za napredovanje BiH na putu ka statusu kandidata za članstvo u EU i, u konačnom, ka članstvu.

“Proces evropskih integracija mora se odvijati u skladu sa pravilima mehanizma koordinacije, uz puno poštovanje ustavne pozicije i nadležnosti entiteta”, poručuje se u izvještaju.

Republika Srpska kontinuirano usklađuje zakonske propise za pravnim tekovinama EU, sprovodi reforme usmjerene ka ostvarivanju napretka na evropskim integracijama i generalno na unapređenju uprave, poslovne klime i životnog standarda građana, što nije prestajala ni tokom pandemije virusa korona, navedeno je u ovom dokumentu.

U izvještaju je istaknuto da je Republika Srpska jedina u BiH uvela jednošalterski sistem za registraciju preduzeća, čime je olakšala osnivanje preduzeća i njihovo poslovanje, da je realizovala brojne ekonomske reforme, kao što su prva “giljotina” propisa u regionu, ocjena uticaja propisa, novi privredni sudovi, reforma zemljišno-knjižnih kancelarija i građevinske dozvole.

U izvještaju RS Savjetu bezbjednosti UN ističe se da, uprkos mnogim pitanjima na kojima je rukovodstvo BiH podijeljeno, u BiH postoji konsenzus o neophodnosti reforme radi napredovanja na putu ka članstvu u EU, te da lideri u BiH rade na ostvarivanju 14 ključnih prioriteta koji su utvrđeni u Mišljenju Evropske komisije iz 2019. godine.

U ovom poglavlju se napominje da su nakon dugogodišnjeg zastoja koji je sprečavao održavanje lokalnih izbora u Mostaru najveće hrvatske i bošnjačke stranke u junu postigle dogovor o načinu upravljanja gradom i otvorile put ka izborima koji se održavaju ove godine, a Parlamentarna skupština BiH u julu je usvojila izmjene i dopune Izbornog zakona, čime je omogućeno održavanje izbora u Mostaru.

Specijalni predstavnik EU u BiH Johan Satler rekao je da je to esencijalan korak ka prioritetu broj jedan na listi prioriteta iz Mišljenja koji se odnosi na slobodne i demokratske izbore.

U izvještaju se dodaje da su poslanici u Parlamentarnoj skupštini BiH okončali petogodišnji zastoj i usaglasili poslovnik parlamentarnog odbora EU – BiH za stabilizaciju i pridruživanje, čime je ispunjen jedan od 14 prioriteta iz Mišljenja Evropske komisije, zatim da je EU skinula BiH sa liste visokorizičnih zemalja sa slabim režimom borbe protiv finansiranja terorizma, kao i da je Savjet ministara, nakon dugogodišnjeg kašnjenja, usvojio Revidiranu strategiju za procesuiranje ratnih zločina, koja treba da ubrza rad na velikom broju nezavršenih predmeta.

Imajući u vidu da je jedan od ključnih prioriteta reformi u BiH, koji je utvrdila Evropska komisija, bilo sprovođenje odluke Evropskog suda za ljudska prava u predmetu “Sejdić – Finci”, a RS je saglasna da BiH mora obezbijediti ravnopravnost i zabranu diskriminacije svih građana, između ostalog, sprovođenjem ove odluke, i zalaže se za jednostavno rješenje za članove Predsjedništva BiH i Doma naroda iz Republike Srpske – ukidanje nacionalnog predznaka.

“Što se tiče nosilaca funkcija koji predstavljaju FBiH, Republika Srpska već godinama jasno stavlja do znanja da će prihvatiti svako rješenje koje hrvatske i bošnjačke stranke usaglase, a koje nijedan od tri konstitutivna naroda ne lišava prava glasa. Republika Srpska i dalje se nada da će Evropska unija podstaći hrvatske i bošnjačke stranke u BiH da dođu do takvog rješenja”, dodaje se u izvještaju.

Iz Republike Srpske upozoravaju da na putu BiH ka EU, uz pomoć međunarodne zajednice hitno treba riješiti prepreke poput prisustva visokog predstavnika i stranih sudija u Ustavnom sudu BiH.

“Sve dok BiH ima stranog nadzornika – visokog predstavnika – i Ustavni sud sa tri mjesta rezervisana za strance, ostaće protektorat, a ne zemlja punog suvereniteta koja je kvalifikovana za članstvo u EU”, naglašava se u izvještaju.

U ovom dokumentu se napominje da, kao što je EU konstatovala, dalji rad Kancelarije visokog predstavnika sa samoproklamovanim “bonskim ovlaštenjima” ometa napredak BiH na putu evropskih integracija, te da se u pogledu OHR-a, u Mišljenju Evropske komisije iz 2019. godine kaže: “Tako intenzivan međunarodni nadzor je, u načelu, nespojiv sa suverenitetom BiH, pa stoga i sa članstvom u EU”, a u Analitičkom izvještaju uz Mišljenje Komisije zaključuje da “izvršna ovlaštenja” OHR-a moraju biti “postepeno ugašena”.

U izvještaju se dodaje da Republika Srpska cijeni uvažavanje Evropske komisije da su strane sudije u Ustavnom sudu BiH nespojive sa evropskim integracijama.

“Prisustvo stranih sudija u Ustavnom sudu BiH nespojivo je sa suverenitetom BiH i demokratijom. Republici Srpskoj nije poznato da ijedna suverena zemlja u svijetu ima mjesta u svom ustavnom sudu rezervisana za strane sudije, a kamoli sudije koje je imenovao strani sud bez pristanka date zemlje kao uslova”, navodi se u izvještaju.

Iz RS napominju da strane sudije u Ustavnom sudu BiH podrivaju i njegov legitimitet kao najveću vrijednost svakog suda nadležnog za sudsku reviziju, te da bez takvog legitimiteta javnost neće prihvatiti sudske odluke kojima se poništavaju zakoni koje su donijele demokratski izabrane institucije.

U izvještaju se naglašava da će Ustavni sud BiH imati deficit legitimiteta sve dok se u njegovom sastavu nalaze sudije koje, osim toga što nemaju demokratski legitimitet, nisu čak ni državljani BiH niti govore službenim jezicima u BiH.

“Uz to, strane sudije u Sudu pokazale su da su daleko od nezainteresovanih glasova prevage, što je bila namjera. U stvarnosti, strane sudije ušle su u savez sa bošnjačkim blokom u Sudu – i to dosljedno u prilog neustavnoj centralizaciji BiH, podanički prema visokom predstavniku i potirući prava entiteta koja imaju prema Ustavu BiH”, ističe se u izvještaju.

RS u izvještaju napominje da su SDA i druge bošnjačke stranke odbile čak i da razmotre prijedlog da strane sudije u Ustavnom sudu BiH budu zamijenjene državljanima BiH, čime su spriječile, još jednom, da BiH funkcioniše kako je predviđeno Dejtonskim mirovnim sporazumom i tako stale na put napretku BiH ka članstvu u EU.

BHRT