Većinu njih izgradilo je stanovništvo, bez odgovarajuće prateće dokumentacije. Vlasništvo i pravo upravljanja nije utvrđeno, čime je zakonska obaveza države za kontrolom kvaliteta vode svedena na minimum.
“Ovi vodovodi većinom su građeni bez potrebne građevinsko-tehničke dokumentacije i stavljeni u upotrebu bez određivanja lica koje upravlja tim sistemom. Na takve vodovode vrši se samovoljno priključivanje mještana, bez obzira na kapacitet, što uzrokuje nestašicu vode, naročito u sušnom periodu. S obzirom na to da nisu određena lica koje upravljaju tim sistemom, inspekcijski organi praktično nemaju kome naložiti preduzimanje potrebnih mjera”, kažu u Inspektoratu RS.
Poručuju da u rješavanje ove problematike treba da se uključe lokalne zajednice, tako što će obezbijediti potrebnu dokumentaciju i vodovod povjeriti pravnom licu na upravljanje, koje će održavati sistem i kontrolisati ispravnost vode, ali dodaju i kako je ključni problem za to nedostatak novca.
Ova problematika možda je najbolje vidljiva u opštini Kotor Varoš, gdje u deset mjesnih zajednica ima oko 30 vodovoda, kojima uglavnom upravljaju građani.
Iz ove lokalne zajednice kažu kako su na razne načine pokušali da ih legalizuju, ali bez uspjeha.
“Bilo je inicijativa za legalizaciju većih vodovodnih sistema, ali nismo naišli na razumijevanje i saglasnost građana da odluku sprovedemo do kraja. Usvajanjem opštinske odluke o seoskim vodovodima isti nisu stavljeni pod kontrolu opštine ili komunalnog preduzeća i ostali su na korištenju investitorima, tj. grupi građana”, kažu u lokalnoj upravi.
A građane u okolnim mjesnim zajednicama, da li zbog neupućenosti ili nečega drugog, ne zanima mnogo činjenica da mjesecima, a možda i godinama piju vodu punu bakterija.
Primjer je mjesna zajednica Maslovare, najveća u ovoj opštini, gdje u Osnovnoj školi “Petar Petrović Njegoš” voda nije bakteriološki ispravna i ne koristi se za piće, dok je ostatak mještana svakodnevno konzumira.
“Na toaletima je jasno istaknuto da voda nije za piće i naši đaci to poštuju. Međutim, od toga nema velike koristi s obzirom na to da, kada dođu kući, konzumiraju tu istu vodu koja dolazi sa istog rezervoara”, kazala nam je Snježana Župljanin, direktor škole.
Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti propisano je da su lica koja upravljaju sistemom za snabdijevanje vodom za piće dužna da obezbijede higijensku ispravnost vode. U jednom dijelu zakona propisano je da, ako nije određeno lice koje upravlja sistemom, obaveza obezbjeđenja ispravnosti vode je na nadležnom organu lokalne samouprave na čijem području se voda koristi.
Treba napomenuti i da je u pravcu rješavanja ovog problema Vlada RS potpisala ugovor sa Evropskom investicionom bankom za investicionu aktivnost u komunalnu infrastrukturu opština za sanaciju vodovodnih i kanalizacionih sistema u RS, uz obavezu da i lokalne zajednice obezbijede dio sredstava kao vlastito učešće.
(Nezavisne novine)