Četvrte večeri 15. izdanja Međunarodnog festivala glumca “Zaplet” u Gradskom pozorištu “Jazavac” predstavilo se Jugoslovensko dramsko pozorište izvedbom komada “Gubitnik”.
Predstava je adaptacija istoimenog romana Tomasa Bernharda i Puškinove poetske drame “Mocart i Salijeri”, za koji režiju i dramatizaciju potpisuje Nataša Radulović.
Priča prati trojicu mladih pijanista koji upisuju prestižnu muzičku akademiju “Mocarteum”, a svaki od njih posjeduje talenat, ali je i proveo sate, dane, godine provedene u vježbanju i usavršavanju sviranja.
Vježba je scenski vrlo zanimljivo i vješto prikazana pa tako imamo preskakanje preko užeta, sklekove i trčanje koji simbolizuju trud, rad i znoj koji jedna osoba uloži da bi došla do karijere profesionalnog muzičara.
Za trojicu glumaca ovo su fizički vrlo izazovne uloge.
“Jeste vrlo naporno, ali isto tako to je nešto što je deo našeg posla i što svako od nas mora biti sposoban da odradi. Adrenalin proradi od samog izlaska na scenu, tako da ćemo kroz sat i po videti koliko smo umorni”, rekao je glumac Stojša Oljačić.
Zaplet u predstavi nastaje kada jedan od trojice jednakih počne pokazivati prve tragove “genijalnosti”. Ovo saznanje na različite načine utiče na dvojicu kolega, koji su ubijeđeni da čuju ono čega ni Glen Guld (kojeg igra Teodor Vinčić) još nije svjestan. Glen Guld je stvarna istorijska ličnost, veliki muzičar i kompozitor koji je najpoznatiji po nekonvencionalnom izvođenju Baha, prvenstveno po “Goldberg varijacijama”.
Boreći se sa sujetom, zavišću i sindromom izgubljenosti, Noa (kojeg glumi Stojša Oljačić) odlučuje da odustane od karijere pijaniste, kojoj je posvetio skoro čitav svoj dosadašnji život i odluči da se zadovolji pisanjem.
On piše o Glenu Guldu i njegovom životu i negdje simboliše sve ljude sa mnogo talenta a malo ambicije, koji kroz život ne ostvare maksimum svog potencijala.
Još jedan lik koji “ne dotakne zvijezde” je Meri, koju tumači Lenka Petrović. Meri je sestra jednog od kolega, Verthajmera, koja nedostatak talenta nadoknađuje tako što se druži sa talentima i okreće im stranice dok sviraju.
Njena uloga u predstavi je dvojna jer, osim Meri, tumači i Mocarta, koji se kao fatamorgana periodično pojavljuje, prikazujući daleku i nedohvatljivu “genijalnost”. Lik Meri na prvu djeluje prilično nekonfliktno, ali ipak odluči da se suprotstavi bratu, napusti ga i ode u Njujork za Guldom. Druženje sa Glenom je idealno jedno vrijeme, dok im se ciljevi ne raziđu. Ona želi porodicu, a za Glena je jedina porodica muzika.
Merin brat Verthajmer (kojeg tumači Joakim Tasić) jedno vrijeme je pokušavao da gradi karijeru, ali ga saznanje da nije genijalan i da neće biti zapamćen u istoriji smrvi. Tome potpomogne i činjenica da ga je sestra napustila i da njihov ružno završeni odnos vjerovatno nikad neće biti obnovljen. On pada u očaj i na prvu se čini da je on gubitnik iz naslova jer ga i Glen Guld povremeno tako zove.
“Obojica su maltene jednako talentovani, samo je u njemu postojao crv sumnje koji ga je doveo da čuje po čemu je Glen bolji od njega. Gubitnik je subjektivna kategorija, dok pobednik može da bude i objektivna, on je nekako sam sebe doveo dotle. Meni je bilo jako zanimljivo da kopam po sebi, da nešto najiskrenije i mračno, duboko u sebi pokažem na sceni – to je bio put traganja u sebi, koji sam naslonio na karakter”, rekao je Joakim Tasić.
Rasplet se može tražiti u sceni kada se sve četvoro protagonista sretne na Guldovom rođendanu, a Noa mu ne predviđa dugu starost. On najavljuje prekid karijere u najvećem jeku, noseći takođe simboliku gubitnika. U životu je želio da bude “stanvej klavir”, ali je umjesto toga bio samo Glen Guld, veliki umjetnik na klaviru. Verthajmer, čije su emocije zavisti i sujete možda najsnažnije prikazane, najtragičnije završava, oduzimajući sam sebi život. Na liniji između genijalnosti i očaja on se sapliće u drugo polje.
Joakim Tasić, koji daje život ovom liku je ponio nagradu publike za glumca večeri.
Kako režiserka Nataša Radulović kaže, predstava se bavi pitanjem ostavljanja traga u istoriji čovječanstva, što je donekle proizvod straha od smrti i preranog odlaska, a u želji i ambiciji da se stvori nešto veće od nas samih i naših života često zaboravljamo na život koji imamo i živimo.
Ovo pitanje je vrlo lijepo prikazano kroz lepezu likova različitih sudbina i ambicija.
Publika je na ovaj komad podijeljeno reagovala, bilo je onih koji su napustili predstavu prije kraja, ali je većina ipak komad pozdravila srdačnim aplauzom.
Izvor: Nezavisne novine