Čuveni srpski pisac Laza Kostić, autor po mnogima najbolje srpske pjesme “Santa Marija dela Salute” (Sveta Marija od Zdravlja), rođen je na današnji dan 1841. godine.
Kostić je začetnik srpske avangardne lirike, čija je poezija vrhunac romantizma u srpskoj književnosti.
Gimnaziju je učio u Pančevu, Novom Sadu i Budimu, a prava diplomirao Pešti, gdje je i doktorirao.
Kao saradnik Svetozara Miletića, vođe Srba u Vojvodini u borbi za nacionalna prava, odlazio je u tajne misije u Srbiju i Crnu Goru. Dva puta su ga hapsile mađarske vlasti.
Laza Kostić je, naveli su njegovi savremenici, bio snažna i originalna lirska priroda, poliglota i intelektualac izuzetnog obrazovanja. Obogatio je srpski jezik novim izrazima i unio nove i smjele pjesničke oblike (jamb).
Zahvaljujući njegovim prevodima, djela najvećeg engleskog i svjetskog pisca Vilijema Šekspira postala su poznata i na ovim prostorima.
Najpoznatija djela Laze Kostić su lirske pjesme, balade, tragedije “Maksim Crnojević”, “Pera Segedinac”, rasprave “Kritički uvod u opštu filozofiju”, “O Jovanu Jovanoviću Zmaju, njegovu pevanju, mišljenju i pisanju”, estetički spis “Osnova lepote u svetu s osobitim obzirom na srpske narodne pesme”.
Laza Kostić bio je pjesnik, pisac, novinar, filozof, poliglota i političar, a smatran je jednim od najvećih umova srpske literature. Posvetio se pisanju poezije i prevođenju sa evropskih jezika.
Bio je najzanimljivija i najistaknutija pjesnička ličnost druge polovine 19. vijeka u Srbiji.
Znao je grčki, latinski, njemački, francuski, engleski, ruski, mađarski, na svim tim jezicima je čitao, sa nekih prevodio, a na njemačkom, francuskom i latinskom i pisao.
Na njegovo intelektualno obrazovanje najveći uticaj imala je helenska književnost i filozofija: Homer, Eshil, Heraklit…
Sa samo osamnaest godina, 1859. godine, Kostić je počeo da prevodi Šekspira na srpski jezik. Helenizam, Šekspir, srpska narodna poezija – to su tri osnovne pretpostavke Kostićeva djela.
Svoju čuvenu pjesmu “Santa Marija dela Salute” posvetio je tragično preminuloj Lenki Dunđerski i te stihove mnogi kritičari i poznavaoci poezije smatraju najboljim pjesničkim ostvarenjem u srpskoj književnosti.
Laza Kostić preminuo je 26. novembra u Beču 1910. godine, a sahranjen je na Velikom pravoslavnom groblju u Somboru.
Ostaće zapamćen kao jedan od najznačajnijih književnika srpskog romantizma.
Dokumentarci koji provociraju i pozivaju na diskusiju
Film o svetskom glasu Šarlu Aznavuru otvara drugi međunarodni festival dokumentarnog filma DOK #2. Tokom četiri dana biće prikazan dokumentarci iza kojih stoje velikani sa jedne ili druge strane kamere. Na dan otvaranja, gost Festivala je Miša Aznavur, sin poznatog muzičara.
Festival je koncipiran tako da podržava interesovanja bioskopske publike, kao i gledalaca sa izrazitim afinitetom prema dokumentarnom filmu.
Umetnički direktor festivala Igor Toholj kaže da odabrani filmovi pokrivaju sve trenutne socijalne teme, a ujedno i one koje provociraju i pozivaju gledaoce na diskusiju i polemiku.
Ističe da je dijapazon ovogodišnjeg Festivala širok i obuhvata filmove oskarovaca, preko afirmisanih autora, pa sve do debitantskih ostvarenja.
Pogledajte „Na ivici“ i „Kapital“ u programu “À la carte”
Program À la carte je zamišljen tako da prezentuje dokumentarne filmove koji imaju kontroverzne teme i odstupaju od uobičajenog socijal-političkog narativa.
Gost-selektor programa À la carte Nikola Popević izdvajio je film Alisona Klejmena Na ivici o Stivu Benonu koji je napustio Trampovu administraciju i započeo ujedinjavanje krajnjih desničarskih stranaka.
Sa druge strane, preporučuje film Kapital u 21. veku Džastina Pembertona, koji daje sliku levičarskog stava o kapitalu i monarhiji današnjice.
Pored filma o Šarlu Aznavuru koji svečano otvara festival, Toholj je izdvojio još dva biografska filma oskarovaca Rona Hauarda Pavaroti i Asifa Kapadije Dijego Maradona, kao i obilje muzičkih dokumentaraca o slavnim rok zvezdama.
Iz programa Enter dok Toholj skrenuo je pažnju na film Zvučni talasi rediteljke Midž Kostin, namenjen pored šire i stručnoj publici jer se bavi temom dizajniranja i snimanja zvuka u filmskoj industriji.
Takođe izdvojio je i film Jarka svetlost, koji nas, prateći put kultne pevačice Karen Dalton, vodi na očaravajuće putovanje kroz Sjedinjene Američke Države.
Ovogodišnji novitet u vezi sa programom Enter dok je taj da će publika glasanjem odlučivati o pobedničkom filmu koji će biti prikazan posle filma o Havijeru Dolanu, 2. februara u 21 sat.
U okviru Festivala biće prikazan serijal polusatnih filmova, dokumentaraca o značajnim rediteljima današnjice.
Festival zatvara kontroverzni film Težina lanaca 3 Borisa Malagurskog.