Mislim da na početku nismo shvatili koliko je talentovan. Ali sjećam se situacije u studiju sa našim prvim producentom, Džonom Entonijem. Snimali smo “Son and Daughter” i mislio sam da ću ja pjevati tu pjesmu. Onda ju je Fredi otpjevao i Džon je rekao: “Vau, nikada nisam čuo takav glas.”
U tom trenutku smo svi pomislili: “Izgleda da taj glas jeste nešto posebno.” Ali Fredi nikada nije bio zadovoljan svojim radom. Uvijek bi govorio: “Ne. Nije bilo dovoljno dobro. Moram da popravim to”, kazao je o slavnom muzičaru Frediju Merkjuriju njegov saradnik Brajan Mej, takođe član benda “Queen”.
Kontroverzan i avangardan, vokal koji je zauvijek promijenio način pristupa muzici, čarobni Merkjuri će ostati upamćen kao čovjek koji je pomjerao granice i posjedovao energiju koja je uzdrmala planetu. Bio je jedinstven. Na sceni na granici dobrog ukusa, u privatnosti skriven, na ivici razvratnog života, a u bolesti raspjevan. Nije bio od onih koji su praktikovali društvo slavnih, ali u jednom je bio sličan drugima – imao je i on svoje uzore. Majkl Džekson je volio Eltona Džona, a Frediju je uzor bila Monserat Kabalje.
Djetinjstvo i muzički počeci
Fredi Merkjuri je rođen 5. septembra 1946. godine kao Farok Bulsara u današnjoj Tanzaniji. Njegovi roditelji, Džer i Bomi Bulsara, po zanimanju su bili ekonomisti zaposleni u britanskoj kolonijalnoj službi u Zanzibaru. Preci su mu bili persijskog porijekla i zoroastrijanske vjere, ali on za života nije pridavao značaj tome. Kada je stasao za školu, roditelji su ga poslali kod bake u malo mjesto Pančgani u Indiji, nedaleko od Mumbaija. Upisao je školu i počeo da postiže odlične rezultate, a na prijedlog učitelja Merkjurijevi roditelji odlučili su da ga upišu na dodatne časove klavira jer su primijetili da dječak posjeduje izuzetan talenat. Nedugo zatim briljirao je i u školskom horu i dramskoj sekciji. Po završetku osnovne škole, upisao je srednju školu u mjestu Magazon, pokraj Mumbaija. Tu je prvi put pristupio nekom muzičkom sastavu, školskom bendu “The Hectics”.
U grupi mu je jedan od članova dao nadimak Fredi pošto su bezuspješno pokušavali da nauče pravilan izgovor njegovog imena, a nadimak su prihvatili i njegovi roditelji i rodbina. Kada mu je bilo sedamnaest godina, pred početak Zanzibarske revolucije, sa porodicom je izbjegao iz zemlje. Konačno odredište bilo im je London, gdje je upisao studije umjetnosti na koledžu “West Thames”, ali je diplomu iz umjetnosti i grafičkog dizajna stekao na koledžu “Ealing Art”. Nakon diplomiranja radio je više poslova, a 1969. godine osnovao je grupu “Ibex”, koja je promijenila ime u “Wreckage”. Nakon neuspjeha tog benda pridružio se sastavu “Sour Milk Sea”, ali početkom sedamdesetih i ova grupa se raspala.
“Queen”
U aprilu 1970. godine Merkjuri je upoznao Brajana Meja i Rodžera Tajlora, koji su prije tog susreta bili članovi benda “Smile”. Kada im se 1971. godine pridružio i Džon Dikon, nastala je grupa “Queen”. Fredi je u grupi osim što je pjevao svirao klavir, ali i druge instrumente. Komponovao je veliki broj pjesama za grupu, a više od pola kompozicija na njihovom prvom albumu najvećih hitova potpisano je njegovom rukom. Najslavnije numere su “Bohemian Rhapsody”, “We Are The Champions”, “Crezy Little Thing Called Love”, “Somebody To Love”… U brojnim muzičkim anketama grupa “Queen” birana je za najveću grupu svih vremena, a pjesma “Bohemian Rhapsody” je u više navrata, posebno u Velikoj Britaniji, proglašavana za pjesmu decenije, pjesmu epohe, ali i pjesmu vijeka.
Merkjuri je, osim kao član benda, bio produktivan i samostalno. U solo karijeri objavio je nekoliko albuma, sarađivao sa svojim uzorom Monserat Kabalje na snimanju albuma “Barcelona”, koji je trebalo da bude tema Olimpijskih igara 1992. godine, ali uprkos protivljenju fanova, ona to nije bila zbog Merkjurijeve smrti.
Privatni život
Početkom sedamdesetih godina prošlog vijeka Fredi je počeo vezu sa Meri Ostin, koju je upoznao preko Brajana Meja. S njom je proveo pet godina. Živjeli su u Vest Kensingtonu, ali su se razišli nakon što je on sredinom sedamdesetih upoznao američkog producenta sa kojim je započeo romansu. Međutim, Meri i Fredi ostali su bliski prijatelji tokom njegovog života, a on ju je često kasnije nazivao jedinim pravim prijateljem. Tokom 1979. godine počeo je da posjećuje gej klubove, imao je veliki broj partnera, da bi 1985. godine započeo drugu dugu vezu, ovog puta sa svojim frizerom Džimom Hatonom, sa kojim je živio do smrti.
Ostao je upamćen po ekstravagantnosti na sceni, ali i po prilično prikrivenom privatnom životu. Po priznanju, bio je biseksualac, mada je u posljednjih desetak godina života bio okrenut muškim partnerima.
Pošto su se u tabloidima pojavili tekstovi o tome da su neki Fredijevi bivši ljubavnici preminuli od side, novinari su počeli da proganjaju i slavnog muzičara. Prema tvrdnjama njegovog partnera Hatona u proljeće 1987. godine, Fredi se testirao na HIV. Rezultat je bio pozitivan i doktori su dijagnostikovali sidu. Taj podatak muzičar je skrivao od javnosti i djelimično od ostalih članova grupe.
Priznanje o bolesti i smrt
Pred kraj života stalno su ga pratili paparaci, a dnevni tabloid “The Sun” objavio je seriju članaka tvrdeći da je Merkjuri ozbiljno bolestan. Spekulacije su se intenzivirale u januaru 1991. godine izlaskom spota za pjesmu “These Are the Days of Our Lives”, u kome je Merkjuri vidno slab i mršav – to je i posljednji video-zapis na kojem se pojavljuje. Dva dana prije smrti Fredi je pozvao menadžera da se dogovore o izjavi za javnost. Sljedećeg dana, 23. novembra, objavljeno je: “Nakon ogromnih nagađanja u štampi tokom posljednje dvije godine, želim da potvrdim da sam HIV pozitivan i da imam AIDS. Smatrao sam da je ispravno da zadržim ovu informaciju u privatnosti do sada da bih zaštitio privatnost ljudi oko sebe. Međutim, došlo je vrijeme da moji prijatelji i fanovi širom svijeta saznaju istinu i nadam se da će se svi pridružiti meni i svima u svijetu u borbi protiv ove strašne bolesti. Moja privatnost mi je uvijek bila važna i poznato je da nisam davao mnogo intervjua. Molim vas da razumijete da će se tako i nastaviti.”
Nešto manje od 24 časa nakon saopštenja, Merkjuri je preminuo, 24. novembra u 45. godini, a zvanični uzrok smrti je bronhijalna pneumonija uzrokovana sidom. Iako godinama nije iskazivao religioznost, ceremoniju je obavio zoroastrički sveštenik, a sahrani su prisustvovali Elton Džon, Dejvid Bouvi i članovi grupe “Queen”.
Fredijevo tijelo je kremirano, a o sudbini pepela se ni danas ne zna ništa, s obzirom na to da je posljednjom voljom obavezao izvršiteljku svog testamenta, bivšu vjerenicu Meri Ostin, da se za pepeo pobrine i nikad javno ne saopšti šta je s njim uradila.
Testamentom je Fredi polovinu bogatstva ostavio baš njoj, a drugu polovinu porodici. Ostinova nije željela da uzme bogatstvo, već je u švajcarskom gradu Montreu osnovala “The Mercury Phoenix Trust”, fondaciju za borbu protiv side. Posebno je zavještao pola miliona Džimu Hatonu, s kojim je bio u vezi, ličnom sekretaru Piteru Fristonu i kuvaru Džou Faneliju, dok je tjelohranitelju i vozaču Teriju Gidingsu ostavio 100.000 funti.
Zaostavština
Uloga i uticaj Merkjurija i danas su predmet rasprava u britanskoj javnosti. Konzervativni krugovi negiraju njegov značaj, prije svega zbog načina života i seksualnog opredjeljenja, pa tako ni danas, uprkos višegodišnjim težnjama njegovih poklonika, nije podignuta nijedna njegova spomen-bista u Londonu. Ali spomen-bistu ima u Švajcarskoj, u mjestu Montre, gdje je grupa kupila studio početkom osamdesetih i gdje je Merkjuri proveo posljednje mjesece života, radeći ubrzano na pjesmama koje su se kasnije našle na albumu “Made in Heaven”, a na spomen-bisti stoje riječi: “Fredi Merkjuri 1946-1991, ljubavnik života, pjevač pjesama.”
Montre je postao mjesto hodočašća poklonika slavnog muzičara i grupe “Queen” i svake godine u septembru u ovom se mjestu održava svečanost kojom se obilježava Merkjurijev rođendan.
Ostalo je zabilježeno da je pred smrt odbijao intenzivnije liječenje i da je često na izmaku snage snimao muziku i glasove koje su ostali članovi benda kasnije sređivali.
“Živio sam život punim plućima i nije me briga ni da umrem sutra. Zaista sam sve uradio”, izjavio je jednom prilikom Merkjuri. Njegova muzička zaostavština aktuelna je i danas, a njegovo ime se može naći na različitim “Best Of…” muzičkim listama svijeta, jer – “The Show Must Go On”.
Studijski albumi grupe “Queen”
“Queen” (1973)
“Queen II” (1974)
“Sheer Heart Attack” (1974)
“A Night at the Opera” (1975)
“A Day at the Races” (1976)
“News of the World” (1977)
“Jazz” (1978)
“The Game” (1980)
“Flash Gordon” (1980)
“Hot Space” (1982)
“The Works” (1984)
“A Kind of Magic” (1986)
“The Miracle” (1989)
“Innuendo” (1991)
“Made in Heaven” (1995, objavljen nakon Merkjurijeve smrti)
“Live Aid”
Koncert “Live Aid” održan je u subotu, 13. jula 1985. godine, na londonskom stadionu “Wembley” i na stadionu JFK u Filadelfiji, a bio je ovo humanitarni koncert koji je ujedinio čitavu planetu u prikupljanju novca za gladne u Etiopiji, gdje je, po podacima Ujedinjenih nacija, nezapamćenom sušom između 1983. i 1985. godine bilo pogođeno oko osam miliona ljudi, a milion ih je umrlo.
Na stejdžu su se izmjenjivale zvijezde poput Eltona Džona, Madone, Santane, Šade, Stinga, Brajana Adamsa, Mika Džegera, Dejvida Bouvija, Nila Janga, Erika Kleptona te grupe “Queen”, “Duran Duran”, “U2”, “The Who”.
Muzički kritičari smatraju da je dvadesetominutni nastup grupe “Queen” i Fredija Merkjurija na ovom koncertu najbolji nastup uživo svih vremena.
Izvor: Nezavisne novine