Evropski tužioci preuzeli su istragu o navodnim krivičnim djelima u vezi sa pregovorima o nabavci vakcina protiv virusa korona koje su vodili predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen i izvršni direktor “Pfizera” Albert Burle, rekao je portparol kancelarije tužilaštva u belgijskom gradu Liježu.
Istražitelji iz Kancelarije evropskog javnog tužioca (EPPO) posljednjih mjeseci preuzeli su istragu od belgijskih tužioca, koji su istraživali Fon der Lajenovu zbog “miješanja u javne funkcije, uništavanja SMS-ova, korupcije i sukoba interesa”, navodi se u pravnim dokumentima u koje su uvid imali “Politico” i portparol kancelarije tužioca u Liježu.
Iako tužioci EPPO istražuju navodna krivična djela, niko nije još optužen u vezi sa tim slučajem.
Istragu su prvobitno otvorile belgijske vlasti u Liježu početkom 2023. godine, nakon što je lokalni lobista Frederik Baldan podnio krivičnu prijavu. Baldanova pritužba bila je usredsređena na navodnu razmjenu tekstualnih poruka između Fon der Lajenove i Burlea uoči postizanja najvećeg sporazuma o vakcini u EU na vrhuncu pandemije virusa korona, u aferi nazvanoj “Pfizergate”.
Baldan, 36-godišnji belgijski lobista povezan sa grupom skeptičnom prema vakcinama “Bon Sens”, podnio je krivičnu prijavu u Belgiji u vezi s ulogom Fon der Lajenovom u pregovorima o vakcini sa “Pfizerom” zbog, kako on tvrdi, “miješanja u javne funkcije, uništavanja SMS-ova, korupcije i sukoba interesa”, navodi se u pravnim informacijama koje je obezbijedio njegov advokat.
Kasnije su mu se pridružile mađarska i poljska vlada, iako je Varšava u procesu povlačenja svoje žalbe nakon pobjede na izborima proevropske vlade koju vodi premijer Donald Tusk, rekao je portparol poljske vlade za Politico, a prenosi Nova.
Američki list “New York Times”, koji je prvi otkrio da je došlo do razmjene kada su predsjednica EK i direktor “Pfizera” dogovarali uslove sporazuma, pokrenuo je paralelnu tužbu protiv Komisije nakon što je EK odbila da otkrije sadržaj poruka nakon zahtjeva za pristup dokumentima. Uslijed vijesti da EPPO sada istražuje slučaj rizikuje se dodatno ispitivanje uloge Fon der Lajenove u velikom dogovoru o vakcini, čija je vrijednost procijenjena na više od 20 milijardi evra.
EPPO vodi panevropske istrage o finansijskim zločinima i u teoriji bi mogao da zaplijeni telefone i drugi relevatni materijal iz kancelarije EK ili drugih zemalja u Evropi, kao što je Njemačka iz koje je Fon der Lajenova. Do ovakvog razvoja događaja dolazi u delikatnom trenutku za predsjednicu EK, jer uskoro slijede evropski izbori, a u Briselu očekuju da će Fon der Lajenova dobiti drugi mandat na čelu Evropske komisije.
Komisija je do sada odbijala da otkrije sadržaj tekstualnih poruka ili potvrdi njihovo postojanje. Sporazum, dogovoren na vrhuncu pandemije 2021., provobitno je smatran trijumfom Fon der Lajenove, ali sama količina kupljenih vakcina izazvala je čuđenje. “Politico” je krajem prošle godine otkrio da je propalo doza vakcina u vrijednosti od najmanje četiri milijarde evra.
Ugovor o vakcini sa “Pfizerom” je u međuvremenu ponovo ispregovaran. EPPO je 2022. godine objavio da uopštenije razmatra nabavku vakcina u EU, ali ovo je prvi put da je ova kancelarija izričito povezana sa takozvanim “Pfizergateom”.
Slučaj koji sada razmatra EPPO objedinjuje nekoliko različitih pravnih, političkih i finansijskih tokova i ukršta se sa tužbama koje je farmaceutski gigant “Pfizer” pokrenuo protiv Mađarske i Poljske. “Pfizer” je tužio Mađarsku i Poljsku zbog neplaćanja doza vakcina nakon zaustavljanja isporuka.
Mađarska, na čelu čije vlade je premijer Viktor Orban, nepokolebljivi protivnik Fon der Lajenove, takođe je podnijela žalbu u vezi sa ulogom predsjednice EK u pregovorima o vakcini s “Pfizerom”, rekla su dva izvora upućena u slučaj, koja su tražila da ostanu anonimna.
Poljska je podnijela žalbu u novembru prošle godine, potvrdio je portparol poljske vlade. Međutim, kako je naveo, nakon izbora Donalda Tuska za premijera u decembru prošle godine, “nova vlada radi na povlačenju Poljske iz ovih postupaka”, prenosi Nova.
Zvaničnik Evropske komisije rekao je da EK nema saznanja o mogućim postupcima osim iz novinskih članaka.
Mađarska vlada nije odgovorila na zahtjev za komentar. “Pfizer” i EPPO odbili su da komentarišu slučaj, prenosi Nova.
(Nezavisne – Foto: Arhiva)