Dogodilo se na današnji dan

– Papa Klement Sedmi zaprijetio engleskom kralju Henriju Osmom da će ga ekskomunicirati iz Rimokatoličke crkve ako ne obnovi brak s Katarinom Aragonskom, od koje se razveo u maju 1533. Henri Osmi je ignorisao prijetnju, raskinuo sve veze s Vatikanom i 1534. osnovao Anglikansku crkvu, proglasivši se za njenog poglavara.

– Bivši potpredsjednik SAD Aron Ber ubio bivšeg ministra finansija Aleksandera Hamiltona, u dvoboju izazvanom političkim rivalstvom i međusobnim optužbama.

– Rođen srpski kralj Petar Prvi Karađorđević, kralj Srbije od 1903. do 1918. A od 1918. godine do smrti /1921/ bio je na čelu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. NJegovu su vladavinu obilježili parlamentarna demokratija, ubrzani privredni razvoj, kulturni napredak i sloboda štampe. Tokom vladavine “NJegovog veličanstva svetog starca”, kako su ga nazivali u Francuskoj, ojačane su političke i kulturne veze s južnoslovenskim narodima, a pod njegovim žezlom Srbija je bila “Pijemont slobode”, ideal ustavnog uređenja i žarište napretka u tom dijelu Evrope.

– U crnogorsko-turskom ratu od 1876. do 1878. Crnogorci u boju na Fundini u Kučima do nogu potukli odred od oko 6.000 turskih vojnika.

– Gušeći arapsku pobunu u Egiptu, britanske trupe napale Aleksandriju, a zatim zauzele Kairo i svu zemlju. Potom je na međunarodnoj konferenciji utvrđen sporazum o bezbjednosti Sueckog kanala, za Veliku Britaniju izuzetno značajnog plovnog puta zbog britanskih kolonija u Aziji, pa su od tada Britanci, zajedno sa Francuzima, nadzirali kanal, čime je Egipat potpao pod punu zavisnost od velikih sila. Egipat je tek 1956. preuzeo kontrolu nad Sueckim kanalom.

– Rođen američki filmski i pozorišni glumac ruskog porijekla Taiđe Kan, poznat kao Jul Briner, fizički izuzetno upečatljiv, snažna ličnost jake volje i magnetske glumačke privlačnosti. Igrao je u mnogim filmovima, ali je vjerovatno najviše upamćen po ulozi u muzičkom filmu “Kralj i ja”, za koji je nagrađen “Oskarom”, a i u pozorištu je godinama igrao u istoimenoj predstavi. Ostali filmovi: “Deset Božijih zapovijesti”, “Anastasija”, “Braća Karamazovi”, “Solomon i Saba”, “Sedmorica veličanstvenih”, “Taras Buljba”, “Zapadni svijet”.

– Poslije pobjede revolucije privremena narodna vlada proglasila je nezavisnost Mongolije pod nazivom Narodna Republika Mongolija.

– Umro francuski oficir jevrejskog porijekla Alfred Drajfus, koji je 1894. lažno optužen da je NJemačkoj odavao vojne tajne i osuđen na doživotnu robiju samo na osnovu sumnji i izjava grafoloških stručnjaka. Poslat je u jedan od najgorih zatvora na svijetu – na Đavolskim ostrvima u Francuskoj Gijani. U njegovu odbranu ustao je najslavniji pisac tog vremena Emil Zola, koji je pod naslovom “Optužujem” u listu “Oror” objavio otvoreno pismo predsjedniku Republike. Tek u julu 1906. kapetan Drajfus je rehabilitovan, vraćen u vojsku i unapijeđen u čin majora.

– Umro američki kompozitor, porijeklom ruski Jevrejin, DŽordž Geršvin, koji je u klasičnu muziku unio elemente folklora, popularne muzike, crnačkih duhovnih pjesama i bluza. Djela: opera “Porgi i Bes”, simfonijska fantazija “Amerikanac u Parizu”, “Klavirski kloncert u F-duru”, kompozicije za klavir i orkestar, “Melanhonična rapsodija”, muzika za filmove.

– “Premijer” provincije Katanga Moiz Čombe – eksponent belgijskih i drugih zapadnih kompanija u Kongu – proglasio “nezavisnost” te rudnim blagom prebogate kongoanske provincije.

– Od eksplozije cisterne s tečnim gasom u španskom mediteranskom turističkom kampu u mjestu San Karlos de la Rapita poginulo najmanje 180 ljudi.

– Američka vasionska stanica “Skajlab” se poslije šestogodišnjeg kruženja oko Zemlje raspala prilikom prizemljenja.

– Umro Mehmed-Meša Selimović, član Srpske akademije nauka i umjetnosti, jedan od najvećih srpskih književnika 20. vijeka. Kako je sam otkrio, potomak je srpske porodice Vujovića. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu i do Drugog svjetskog rata bio je profesor u gimnaziji u rodnoj Tuzli. Po izlasku iz ustaškog logora 1943. otišao je u partizane, a poslije rata je bio direktor drame Narodnog pozorišta u Sarajevu, umjetnički direktor “Bosna-filma” i glavni urednik izdavačke kuće “Svjetlost”. Zbog progona, kojem su ga podvrgli bosanski političari, prešao je u Beograd i u njemu ostao do smrti. Djela: romani “Derviš i smrt” /jedan od najznačajnijih u srpskoj literaturi/, “Tišine”, “Tvrđava”, “Magla i mjesečina”, “Krug” /nedovršen/, zbirke pripovijedaka “Prva četa”, “Tuđa zemlja”, “Djevojka crvene kose”, studija “Za i protiv Vuka”, eseji “Pisci, mišljenja, razgovori”, memoarska proza “Sjećanja”, nekoliko filmskih scenarija.

– Umro engleski pozorišni i fimski glumac, režiser i producent Lorens Olivije, jedan od najvećih tumača likova iz djela Viljema Šekspira, prvi glumac kojem je za života dodijeljena plemićka titula. Dobitnik je najvećeg broja nagrada “Emi” za TV stvaralaštvo, nagrađivan je na festivalu u Kanu, dobio je nagradu “Oskar” za film “Hamlet”. Ostali filmovi: “Henri Peti”, “Ričard Treći”, “Princ i igračica”, “Tri sestre”, “Orkanski visovi”, “Rebeka”, “Ledi Hamilton”, “Keri”, “Otelo”, “Spartak” , “Kartum”, “Ponos i predrasuda”, “Bani Lejk je nestala”, “Maratonac”.

– Avion sa muslimanskim hodočasnicima iz Nigerije srušio se u plamenu u gradu DŽeda, u Saudijskoj Arabiji, što nije preživio niko od 261 putnika i članova posade.

– Umro je Majkl Debejki, američki hirurg, inovator u oblasti hirurgije srca i krvnih sudova. Debejki je još tokom studija usavršio i dizajnirao neke medicinske instrumente. Razvio je vještačko srce i srčane pumpe neophodne prilikom presađivanja. Svjetski poznat hirurg, radio je kao profesor Bejlor fakulteta u Hjustonu, kao i direktor čuvenog “Centra za srce”.