Na Velikoj sceni Narodnog pozorišta 28. decembra biće obilježena jedna decenija od premijere predstave “Derviš i smrt”, prema istoimenom romanu Meše Selimovića, po dramatizaciji Borislava Mihajlovića Mihiza, u adaptaciji i režiji Egona Savina.
Predstava je premijerno izvedena 27. decembra 2008. godine.
Za razliku od romana, u kojem se radnja dešava tokom perioda osmanlijske vladavine, u predstavi ona je smještena u pedesetim godinama prošlog vijeka, odnosno o vremenu kada je uhapšen i streljan Mešin brat Šefhija Selimović zbog namještaja koji je uzeo iz “zaplijenjene neprijateljske imovine” kako bi opremio svoj stan koji je u toku rata potpuno opljačkan.
Upravo ta njegova besmislena smrt poslužila je Meši Selimoviću kao lajtmotiv da napiše priču o bratskoj odanosti i čovjekovoj iluziji da je religijskom dogmom, u svijetu sa represivim mehanizmom vlasti, moguće odbraniti istinu.
Izmještanjem radnje u ne tako daleku prošlost, Savin je postavio jednu angažovanu, političku predstavu koja oštrim tonom priča o posljeratnom periodu Brozove Jugoslavije u kojoj su, kao centralne figure, bitisali razni “partijski drugovi” koji su, zahvaljujući svojoj trenutnoj moći, bili u situaciji da olako odlučuju o životima pojedinca…
U premijernoj podjeli bili su Nikola Ristanovski (Ahmed Nurudin), Nenad Stojmenović (Mula Jusuf), Aleksandar Ðurica (Begunac-nepoznati), Ljubomir Bandović (Hasan Dželebdžija), Nataša Ninković (Kadinica), Boris Pingović (Muselim), Zoran Ćosić (Uhoda), Slobodan Beštić (Kadija), Marko Nikolić (Hadži Sinanudin), Nebojša Kundačina (Tamničar), Tanasije Uzunović (Kara Zaim), Darko Tomović (Miralaj Osman Beg), Miodrag Krivokapić (Sekretar), Marko Janketić (Mladić), Igor Ilić (Derviš) i Željko Grozdanović (Derviš).
U međuvremenu, u predstavi trajno ili povremeno igraju i Bojan Krivokapić, Branko Jerinić, Aleksandar Srećković, Ivana Šćepanović, Dušan Milosavljević, Miloš Lalović,Miloš Marijan…
U prethodnih 10 godina, “Derviš i smrt” je na matičnoj sceni i brojnim gostovanjima u zemlji i inostranstvu vidjelo više od 51.000 gledalaca.
Osim publike, riječi hvale za ovu dramu, kojoj su pripala razna priznanja, nisu štedjeli ni kritičari.
Željko Jovanović je, između ostalog, ocijenio da je ovo predstava “koja će ući u anale našeg teatra po svojoj preciznosti, rediteljskoj inventivnosti i glumačkim kreacijama, kao što je uloga Ahmeda Nurudina, Nikole Ristanovskog”, dok njegov kolega Vladimir Stamenković smatra da je “Derviš i smrt” izvanredan komad u kojem su “sve komponente – gluma, scenografija, osvjetlenje, muzika – plodotvorno usaglašene”.
U petak u predstavi će igrati Nikola Ristanovski (Ahmed Nurudin), Nenad Stojmenović (Mula Jusuf), Aleksandar Ðurica (Begunac-nepoznati), Ljubomir Bandović (Hasan Dželebdžija), Nataša Ninković (Kadinica), Boris Pingović (Muselim), Zoran Ćosić (Uhoda), Slobodan Beštić (Kadija), Branko Jerinić (Hadži Sinanudin), Nebojša Kundačina (Tamničar), Tanasije Uzunović (Kara Zaim), Darko Tomović (Miralaj Osman Beg), Miodrag Krivokapić (Sekretar), Marko Janketić (Mladić), Miloš Lalović (Derviš) i Dušan Milosavljević (Derviš).
(Tanjug)