Sveti Nikola rođen je u Patari u porodici bogatih roditelja, čiji je imetak nakon njihove smrti razdijelio sirotinji.
Vrlo mlad je postao sveštenik, a zatim i episkop svog rodnog grada. Bio je potpuno posvećen svešteničkom životu i milosrđu, i neumorno je radio na širenju i utvrđivanju Hristove vjere.
Mnogo je putovao i najveći broj njegovih čuda, koje je činio za ovozemaljskog života, vezana su za putovanja, naročito za spašavanje moreplovaca iz oluja i magle.
Sahranjen je u sabornoj crkvi u Miru, a kada su Turci u 11. vijeku osvojili taj grad, Hrišćani su mošti Svetog Nikole 1096. godine prebacili u Bari, gdje se nalaze i danas. Nikoljdan je, uz Jovanjdan i Đurđevdan, najčešća slava kod Srba.
Ovom prazniku posebno se raduju djeca, koja uoči Svetog Nikole ostave čizmicu u koju se potajno ostavljaju pokloni. Običaj potajnog ostavljanja poklona vezan je za život Svetog Nikole, jer on dobročinstva i milosrđa nikada nije činio javno.
Sveti Nikola slavi se u vrijeme Božićnog posta, pa vjernici pripremaju isključivo ribu i drugu posnu hranu.