Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nedeljko Čubrilović rekao je da je svaki saziv parlamenta Srpske donosio teške odluke, ali da je zahvljaujući čvrstim temeljima na kojoj je napravljena, konstitutivnim aktima i zakonima koje je donosila Skupština, Srpska preživjela sve potrese i nastavila da se razvija i da napreduje, kao i njen parlament.
“Bila je to istorijska odluka. Hrabra, mudra i vizionarska osluka srpskih poslanika tog oktobra 1991. godine iako iznuđena stalnim maginalizovanjem i preglasavanjem srpskog naroda u tadašnjoj Socijalističkoj Republici BiH. Osnivanjem Skupštine postavljeni su temelji Srpske kroz organizovanje zakonodavne, izvršne, a kasnije i sudske vlasti”, rekao je Čubrilović za “Glas Srpske”.
Prema njegovim riječima, osnivanjem parlamenta koji je donio konstitutivne akte Srpske – Deklaraciju i Ustav, Srbi u BiH obezbijedili su pravo na ravnopravnost i uvažavanje stavova unutar tadašnje SRBiH koje je nekoliko godina kasnije, nakon, nažalost, krvavog ratnog perioda, verifikovano Dejtonskim mirovnim sporazumom i priznavanjem Republike Srpske kao jednog od dva konstitutivna entiteta koja čine državnu zajednicu BiH.
Uz Odluku o osnivanju Skupštine srpskog naroda u BiH, Čubrilović smatra da je veoma značajna Odluka o ostajanju srpskog naroda iz BiH u zajedničkoj državi Jugoslaviji, koja je donesena na prvoj sjednici Skupštine srpskog naroda u BiH 24. oktobra 1991, a građani su je potvrdili na referendumu (plebiscitu) 9. i 10. novembra te godine.
“Poslije toga Skupština je donijela temeljne akte na kojima i danas počiva Srpska – 9. januara 1992. godine je donijela Deklaraciju o proglašenju Republike Srpskog naroda u BiH, a taj datum proslavljamo kao Dan Republike”, istakao je Čubrilović.
On je naveo da su još jednu istorijsku sjednicu poslanici održali 28. februara 1992. kada su donijeli Ustav Srpske Republike i Ustavni zakon, a zatim su 12. maja te godine donijeli Odluku o formiranju Vojske Republike Srpske.
“Na toj sjednici Narodna skupština je izabrala i Predsjedništvo Republike. Prvi saziv poslanika se suočavao sa mnogim krupnim i prelomnim odlukama, među kojima je i nekoliko mirovnih planova – Kutiljerov plan 1992, Vens-Ovenov plan 1993, Oven-Stoltenbergov plan, plan Kontakt grupe 1994. godine i druge”, podsjetio je Čubrilović.
On je rekao da je u vrijeme kada je donesena odluka o formiranju Skupštine srpskog naroda u BiH, kao i najveći broj građana Srpske mobilisan, te da je najveći dio rata sam proveo u Vojsci Republike Srpske na prvoj liniji fronta.
Govoreći o inicijativama da se na neki način nagradi ili valorizuje uloga poslanika prvog saziva, Čubrilović je rekao da je potrebno na ljudski način odužiti se poslanicima prvog saziva.
“Kako će to biti, sada je teško reći. U svakom slučaju, zato je potreban konsenzus u društvu i među političkim partijama”, naglasio je predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske.
Govoreći o radu kasnijih saziva, Čubrilović je rekao da se Narodna skupština razvijala sa Srpskom, od teških i turbulentnih vremena u kojima je nastala do danas i naglasio da je u proteklih 29 godina dala ključni doprinos stvaranju, jačanju i razvoju Srpske, uspostavljanju mira i demokratskog poretka.
Prema Čubrilovićevim riječima, visoki predstavnici su ovdje često sprovodili silu, kršili Ustav i zakone i otvoreno radili za jednu od strana u BiH.
“Odluka o oduzimanju mandata narodnim poslanicima i zabranjivanje rada je apsolutno ugrožavanje ljudskih prava zagarantovanih svim međunarodnim konvencijama, ali i Ustavom BiH. To nije bilo dobro ni za kakve procese, a kamoli za demokratske”, ocijenio je on i dodao da ne vjeruje da se to vrijeme može ponoviti.
Čubrilović, koji je na čelu parlamenta više od šest godina, smatra da je Skupština u tom periodu nastavila da se razvija u svim segmentima – ojačane su procedure unutar samog parlamenta, unaprijeđen rad Službe, uvedene novine u elektronskom glasanju što je olakšalo rad Narodne skupštine, pojačana je međunarodna saradnja.
“Svaki saziv Narodne skupštine imao je pred sobom teške trenutke i donosio teške odluke, a tako je bilo i ovih šest godina. Ono što nas čini zadovoljnim je činjenica da smo po svim parametrima najefikasniji parlament u BiH, pa i okruženju”, naglasio je Čubrilović.
On je rekao da je novi Poslovnik o radu Narodne skupštine donio promjene i da je rad učinio još efikasnijim.
“Poslovnik je isti za sve. Niko ne može da se žali da je diskriminisan, a postoje uslovi za konstruktivnu raspravu koje, nažalost, često nema”, rekao je Čubrilović i dodao da je kvalitetnijih i argumentovanijih rasprava bilo u nekim ranijim sazivima.
Odgovarajući na pitanje da li je Narodna skupština adekvatno odgovorila na izazov pandemije virusa korona, Čubrilović je rekao da pandemija, nažalost, traje, ali da se uvijek može postaviti pitanje da li je moglo drugačije.
“Možda je i moglo, ali smatram da smo povukli dobre poteze. Srpska je dovoljno uradila za zdravlje svojih građana, koje je ispred svega. Borili smo se i smatram da smo uspjeli da prođemo sa što manje posljedica i po privredu i po život i zdravlje naših građana”, smatra on.
Govoreći o današnjoj situaciji u BiH, Čubrilović je naglasio da ona nije dobra, da se dosta manipuliše, kao i da postoje grupacije koje više potenciraju razlike, a ne zajedništvo.
“To nije dobro ni za BiH, ni za Srpsku unutar BiH. Ne može se Dejton primjenjivati tako što će iz jednog dijela BiH negirati postojanje Republike Srpske, što će prava jednog naroda kontrolisati drugi narod i tako dalje. Tako ne ide i ne može se takvo ponašanje nazvati konstruktivnim radom unutar BiH”, rekao je Čubrilović.
Kada je riječ o odnosu Srpske, odnosno Narodne skupštine prema Dejtonu, Čubrilović je naglasio da on nije bio rješenje koje je objeručke prihvatio srpski narod u to vrijeme, ali je istakao da je Srpska ponajviše za to da se primjenjuje izvorni Dejton i da se tumači slovo, a ne njegov duh.
On je istakao da osnovne principe tog sporazuma treba da poštuju sve strane u BiH ako žele napredak, te da oni koji ga napadaju i koji žele, mimo ustavnih rješenja, da naprave neki kompromis, nemaju časne namjere prema državnoj zajednici koja se zove BiH.
Čubrilović je izrazio nadu da će dogodine veliki jubilej – 30 godina Narodne skupštine Republike Srpske biti dočekan u boljim uslovima, prije svega kada je riječ o epidemiološkoj situaciji, i da će moći da se obilježi svečano i onako kako to zaslužuje institucija koja je udarila temelj Srpske.
“U životu jedne institucije, jedne zajednice 30 godina nije malo i to je zaista veliki jubilej Srpske. Neke države na ovom prostoru su mnogo kraće trajale, a ostavile su traga u istoriji”, naglasio je Čubrilović.
(Srna – Foto: N.N)