Čubrilović na 10. konferenciji predsjednika parlamenata zemalja jugoistočne Evrope o proširenju Evropske unije

September 24, 2021, 11:55 am

Na 10. konferenciji predsjednika parlamenata zemalja jugoistočne Evrope o proširenju Evropske unije, koja je održana danasu Narodnoj skupštini Mađarske, u Budimpešti, govrio je i predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske Nedeljka Čubrilovića-

„Čast mi je da vas, u ime Narodne skupštine Republike Srpske i u svoje ime, srdačno pozdravim, zaželim uspješan rad i da vam se obratim sa nekoliko riječi:

Izazovi u funkcionisanju zajedničkih politika Evropske unije i njen aktuelni položaj u međunarodnim odnosima bitno utiču na poziciju zemalja Jugoistočne Evrope. Čini se da Unija ima svoje unutrašnje probleme u ostvarivanju zajedničkih politika, posebno imigracione, a politika proširenja je izgubila na elanu i kao da nije dovoljno u fokusu Brisela. S druge strane, na prostoru Jugoistočne Evrope, integracioni procesi su usporeni ili potpuno zaustavljeni, pri čemu opada interes građana za evropske integracije.

Smatramo da integracione procese treba redefinisati s ciljem postizanja obostranih benefita, zbog toga što sadašnje stanje dovodi do razočarenja građana u proces pridruživanja Evropskoj uniji. Potrebno je naglasiti i afirmisati princip „jedinstvo u različitosti“, kao jedan od temeljnih principa Unije, zato što građanima nije prihvatljivo nametanje vrijednosti koje negiraju njihov identitet. Doprinos zemalja Jugoistočne Evrope može biti upravo u ostvarivanju takvih politika i principa, tj. da se Evropa potpuno integriše, ali uz poštovanje i očuvanje različitih posebnosti i identiteta koje ima svaka država i svaki narod.

Pretjerana restriktivnost u vezi sa kandidatskim statusom i otpočinjanjem pregovora, negativno utiče na integracione procese, što se moglo vidjeti na primjerima drugih država, kada Evorpska unija nije otpočela pregovore, iako su uslovi bili ispunjeni. Takođe, kada jedna zemlja napreduje i otvori pregovaračka poglavlja, građani očekuju određene benefite, u smislu boljeg života. Jer, ako se integracijama ne poboljšava životni standard, građani se opravdano pitaju u čemu je onda smisao tog procesa. Smatramo da bi prihvatanje novog principa, tj. pregovaračkih klastera, koji predstavlja grupu poglavlja o jednoj oblasti, bilo efikasnije nego što je sadašnji model pregovaračkih poglavlja, zato što bi zatvaranjem određenog klastera građani imali vidljivije benefite u toj oblasti.

Prilagođavanje političkog sistema određene države, s ciljem ispunjavanja kriterijuma Unije, ne bi trebalo da ugrožava njen ustavni poredak i osnovne vrijednosti, niti temeljne pravne norme njenog postojanja i funkcionisanja. Na primjer, Bosna i Hercegovina, kao složena država sa tri konstitutivna naroda i dva državotvorna entiteta, može postati članica Unije samo kao takva, uz određeno prilagođavanje svog političkog sistema evropskom pravljeđu.

Želim da vas informišem da se zakoni, koje donosi Narodna skupština Republike Srpske, već duži niz godina, prilagođavaju i harmonizuju sa pravnim nasleđem Unije i njenim sekundarnim pravom. Razumije se da je naša Narodna skupština glavni akter u tom procesu.

Bitan aspekt integracionih procesa vidimo u regionalnoj saradnji i povezivanju, zato što se kroz taj proces razvija ekonomija i usklađuju integracioni procesi. Dobar primjer je „Otvoreni Balkan“ koji su već usaglasile Srbija, Sjeverna Makedonija i Albanija. Takođe, smatramo da bi se integracije zemalja Jugoistočne Evrope trebale odvijati slično procesima nastanka Evropske unije. Zbog toga, prvo treba da se ostvaruju ekonomske integracije, u smislu ekonomske zajednice, a potom, na povoljnijoj ekonomskoj osnovi, treba razvijati i političke integracije. U trećoj fazi na red dolaze monetarne integracije. Politika integracija po principu „sve odjednom“ nisu realne, jer zemlje Balkana ne mogu, u kratkom roku, da realizuju sve te reforme, a Unija opet ne može da odstupi od svog pravnog nasljeđa i kriterija pridruživanja. Zbog navedenog je i došlo do zastoja u procesu integracija država iz Jugoistočne Evrope.

Može se zaključiti da postepenost integracija, regionalno povezivanje, vidljivi benefit po životni standard građana, i uvažavanje specifičnosti zemalja kroz „jedinstvo u različitostima“, može biti osnova za novi zamah politike pridruživanja u narednom periodu“.

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *