Udio crnog tržišta cigareta u BiH raste iz godine u godinu i, prema grubim procjenama, premašio je legalnu prodaju, što stvara ogromne gubitke u državnim budžetima upozoravaju stručnjaci.
Sve to je posljedica višegodišnje, pogrešne akcizne politike koja zahtjeva promjene. Dok se to ne desi pozivaju se građani da prijave one koji rade u sivoj zoni.
Zbog akcizne politike cijene cigareta su odavno premašile kupovnu moć građana pa su cigarete u BiH među najskupljima u Evropi, ako se mjeri prema životnom standardu. Rijetki koji su stali pred naše kamere ipak potvrđuju da se zbog toga ne odriču ovog poroka.
Međutim osim o zdravlju većina brine se i o kućnim budžetima pa kupuju cigarete bez markice koje znaju biti i duplo jeftnije. A njih ispod tezge nude i trgovci koji nemaju skoro nikakvu ekonomsku opravdanost da ih legalno prodaju.
Višegodišnja, pogrešna, akcizna politika na duvan i duvanske proizvode u BiH ne samo da nije smanjila broj pušača nego je podstakla procvat crnog tržišta koje stvara ogromne gubitke u državnim budžetima koji se broje milionima. Procjenjuje se da je zbog toga crno tržište duvanskih proizvoda premašilo legalno, po čemu je BiH jedinstven slučaj u Evropi. Na to su u svojim analizama ukazali i ekonomisti iz Udruženja “Liberalni forum” u saradnji sa Udruženjem ekonomista SWOT. Oni predlažu i neka od rješenja.
Žale se i proizvođači duvana koji kažu da zbog loše akcizne politike više ne vide ekonomskum opravdanost ovog posla.
I u Upravi za indirektno oporezivanje BiH slažu se da bi trebalo preispitati važeću akciznu politiku jer se godina unazad gube milioni. Podsjećaju da se sa akcizama 2009. i počelo zbog usklađivanja sa evropskim standardima nakon čega su akcize iz godine u godinu povećavane a priliv sredstava u budžet bio je sve veći. Međutim, efekti akcizne politike su iscrpljeni 2016.godine što je uslovilo pad legalnog tržišta duvanskih proizvoda i procvat tzv. “crnog tržišta”.
TVK3