Prijedlog izbornog zakona Republike Srpske razlikuje se u odnosu na nacrt, ali te promjene nisu suštinske.
Sve što je izmijenjeno, izmijenjeno je zahvaljujući članovima Republičke izborne komisije RS (koji su naknadno podnijeli ostavku).
Oni su na javnoj raspravi jedini imali primjedne na nacrt, iako su bili prisutni i pojedini narodni poslanici, predstavnici republičkih organa i institucija, ali i predstavnici OEBS. Sve što je prihvaćeno i odbijeno s javne rasprave navedeno je u izvještaju koga je poslanicima dostavila ministar uprave i lokalne samouprave RS Senka Jujić.
Između ostalog, članovi RIK tražili su da se u zakonu ukine izborna šutnja kao nepotreba!
-Prijedlog nije prihvaćen iz razloga što nije na jasan i nedvosmislen način obrazloženo zbog čega je ova odredba nepotrebna, odnosno u kojoj mjeri period izborne šutnje može negativno uticati na birače – piše u izvještaju.
Član zakona, koji je za RIK suvišan, glasi: „U toku 24 časa prije otvaranja biračkih mjesta na teritoriji Republike Srpske, odnosno Bosne i Hercegovine neće biti nikakvog medijskog izvještavanja o bilo kakvoj aktivnosti koja se odnosi na političku i izbornu kampanju. Period izborne šutnje traje do zatvaranja biračkih mjesta“.
Imunitet
Članovi RIK tražili su da se imunitet odnosi, ne samo na njih, nego i na članove gradske, odnosno opštinske izborne komisije. Međutim, prijedlog nije prihvaćen iz razloga što se imunitet, za postupke izvršene u okviru vršenja prava i dužnosti u gradskim, odnosno opštinskim komisijama, ne može smatrati opštom preprekom za krivično gonjenje ili pokretanje parničnog postupka.
RIK je tražila i da se u zakonu dodaju kriterijumi kako se raspoređuje novac za sprovođenje izborne kampanje, jer je to, kako je navedeno, propušteno prilikom izrade Nacrta zakona, a imajući u vidu da to nije riješeno zakonom koji uređuje finansiranje političkih stranaka iz budžeta Republike grada i opštine.
–Prijedlog nije prihvaćen iz razloga što je u navedenom članu jasno navedeno da će se ti kriterijumi utvrditi aktima koje donosi Republička izborna komisija – piše u obrazloženju sa javne rasprave.
Međutim, prihvaćen je prijedlog da se ovim zakonom reguliše mogućnost razrješenja članova RIK i načina imenovanja novih članova. Dodat je novi stav u zakonu kojim je propisano da u slučaju da član Republičke izborne komisije ne može obavljati funkciju iz razloga utvrđenih u članu 38. stav 1. ovog zakona, RIK obavještava Narodnu skupštinu, koja će u tom slučaju razriješiti tog člana i imenovati novog člana iz reda istog konstitutivnog naroda, uključujući i ostale, iz kojeg je bio prethodni član.
Opoziv (grado)načelnika
Takođe, iz Prijedloga zakona brisan je član koji kaže da RIK „sprovodi postupak za opoziv gradonačelnika i načelnika opštine prije isteka mandata“, iz razloga što Republička izborna komisija ne sprovodi postupak opoziva načelnika opštine, već komisija za sprovođenje postupka opoziva koju imenuje skupština jedinice lokalne samouprave.
Među brojnim primjedbama izdvaja se i onaj da bi trebalo produžiti rok za provođenje postupka opoziva načelnika opštine.
–Prijedlog nije prihvaćeniz razloga što je, prema ocjeni predlagača ovog zakona, propisani rok od 30 dana dovoljan za provođenje svih aktivnosti u vezi sa navedenim postupkom opoziva. Ova ocjena je zasnovana na činjenici da su i dosadašnji postupci opoziva gradonačelnika, odnosno načelnika opštine, uspješno provodeni u navedenom roku – odgovor je Ministarstva uprave i lokalne samouprave.
Nova politička kriza
Podsjećamo, najava usvajanja novog izbornog zakona Srpske i provođenje izbora u skladu sa njim, dovela je do novog zaoštravanja odnosa između vlasti u Republici Srpskoj i Zapada, koji taj zakon smatra aktom secesije. Iako je on odgovor RS na izmjene Izbornog zakona BiH koje je nametnuo Kristijan Šmit.
Prijedlog izbornog zakona RS nalazi se na dnevnom redu sutrašnje sjednice Narodne skupštine. Kako smo objavili, izazvao je komešanja i među poslanicim vlasti jer se neki od njih plaše američke “crne liste” i ukidanja bankovnih računa ako glasaju za ovaj zakon.
Ovim zakonom uređuju se izbor i imenovanje poslanika Narodne skupštine Republike Srpske i delegata Vijeća naroda, predsjednika i potpredsjednika Republike Srpske, delegata Doma naroda Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske, odbornika skupštine grada, odbornika skupštine opštine, izbor i opoziv gradonačelnika grada i načelnika opštine, izbor članova savjeta mjesne zajednice, imenovanje organa za sprovođenje izbora, zaštita izbornog prava, pravila ponašanja u izbornoj kampanji, finansiranje izborne kampanje, kao i druga pitanja od značaja za sprovođenje ovoga zakona.
Ako zakon bude usvojen i stupi na snagu, organi za provođenje izbora biće Republička izborna komisija, te gradske i opštinske izborne komisije i birački odbori. CIK BiH ostala bi nadležna samo za izbore članova Predsjedništva BiH i poslanike u Predstavničkom domu, u skladu sa Izbornim zakonom BiH.
-Dalje, novina u odnosu na važeći zakon je uređivanje izbora delegata u Dom naroda Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske i zaštita izbornog prava kojom je predviđeno da će ovu zaštitu pružati, pored organa za sprovođenje izbora, Vrhovni sud Republike Srpske – piše u obrazloženju Prijedloga zakona.
Srpska info
FOTO: SINIŠA PAŠALIĆ/RINGIER