Trudnice jednako brinu o svojim bebama kao i majke koje su rodile. Međutim, pod određenim okolnostima se dese nepovratne posljedice koje su izvan njihove kontrole. Jedna od tih je cerebralna paraliza, poznatija i kao paraliza mozga.
Infekcije u tkivu mozga bebe uzrokovane infekcijama koje nosi majka, kao i embolije i krvarenja koja nastanu dok se beba nalazi u maternici su neki od uzročnika cerebralne paralize koja se razvije tokom trudnoće. U svijetu je najčešći uzrok cerebralne paralize kod beba manjak kisika u mozgu tokom rođenja. Moždano tkivo novorođenčadi koja su rođena plava, kao i novorođenčadi kojima se pupčana vrpca zaplete oko vrata i novorođenčadi koje odmah nakon poroda ne zaplaču je tkivo koja je oštećeno uslijed manjka kisika. S druge strane, najčešći problemi koji uzrokuju cerebralnu paralizu tokom neonatalnog perioda su infekcije kao što je meningitis.
Najčešći uzrok kod novorođenčadi je manjak kisika u mozgu tokom rođenja
Za roditelje je moguće da otkriju cerebralnu paralizu u ranom stadiju od 0 do 9 mjeseci, praćenjem razlika u prirodnim kretnjama djeteta. Novorođenčad u tom stanju pate ili od hipotonije, koja ograničava kretanje ruku i nogu uslijed slabog mišićnog tonusa uslijed čega djeluju “opušteno”, ili spastičnosti, koja ograničava kretnje uslijed ukočenosti mišića. Tkivo mozga kod takve djece ne može da pokreće udove željenom brzinom. Zaostali razvoj također može biti signal tog poremećaja. Primjerice, ako novorođenče ne može kontrolisati glavu na kraju 3. mjeseca, sjediti uz podršku u 5. ili 6. mjesecu i sjediti bez podrške u 7. ili 8. mjesecu, to mogu biti razlozi za sumnju.
“Najčešći rezultat cerebralne paralize je spastičnost, koja podrazumijeva ograničenje mišićnih kretnji. Kod nedonoščadi, cerebralna paraliza može nastupiti tokom trudnoće, rođenja ili u neonatalnom periodu.” – izjavljuje profesor Memet Özek, Univerzitet Acibadem Mehmet Ali Aydinlar, šef odjela za pedijatrijsku neurohirurgiju.
Liječenje novorođenčadi kod kojih je dijagnosticirana spastičnost povezana s cerebralnom paralizom počinje fizikalnom terapijom. Ako je stanje blago, moguće ga je prevazići uz fizikalnu terapiju. Za fizikalnu terapiju je važno da se izvodi redovno, svakog dana. U takvim slučajevima, problem se rješava bez potrebe za dodatnim liječenjem. Međutim, u slučajevima kod kojih se vjeruje da se stanje ne može riješiti fizikalnom terapijom, dostupne su hirurške opcije. Za hirurške intervencije kod spastičnosti je ključno da se izvedu bez odgađanja. Operacije spastičnosti moraju vršiti u periodu od 3 do 6 godina starosti. S druge strane, rane intervencije i ortopedske intervencije koje se izvedu prije uzrasta od 7 ili 8 godina se također trebaju izbjegavati. Drugim riječima, ako se liječenje ne izvede na vrijeme, spastičnost će uzrokovati sve više problema kako dijete bude raslo. Spastični mišići se ne razvijaju kako dijete stari dok se kosti razvijaju prirodno. Stoga, ograničenje pokreta se pogoršava kako dijete raste.
Kod novorođenčadi u razvoju, funkcije mrtvih ćelija u mozgu koje uzrokuju cerebralnu paralizu se mogu prenijeti na okolne ćelije; ta metoda se naziva “neuroplastičnost”. To se može izvršiti samo ako se rehabilitacija počne izvoditi rano. Kod novorođenčadi koja su u ozbiljnoj opasnosti, rehabilitacija može početi dok su još u inkubatoru. Stopa učestalosti cerebralne paralize je naročito visoka kod novorođenčadi rođenih prije 30 gestacijske sedmice i novorođenčadi koja su imala krvarenje u mozgu tokom preranog rođenja. Stoga se te bebe moraju liječiti kao potencijalni pacijenti. Za konačnu dijagnozu je potrebno uraditi magnetnu rezonancu mozga.