Zajednica srpskih opština, energetika, telekomunikacije i “Park mira” na mostu u Kosovskoj Mitrovici glavne su teme dijaloga o normalizaciji odnosa Beograda i Prištine na visokom političkom nivou koji se održava u Briselu.
Kako je ranije najavljeno iz Brisela, razgovore će u kabinetu visoke predstavnice Evropske unije Federike Mogerini voditi beogradski tim na čelu sa predsjednikom Vlade Srbije Aleksandrom Vučićem i prištinska delegacija koju predvodi kososvski premijer Isa Mustafa.
O prvoj od četiri “vruće” teme, Zajednici srpskih opština, prištinska strana je dosad izbegavala da razgovara sa obrazloženjem da je to pitanje unutrašnjeg uređenja Kosova i da ZSO u svakom slučaju ne bi smjela da ima nikakva izvršna ovlašćenja.
Prema Briselskom sporazumu, međutim, ova zajednica u koju bi trebalo da uđu opštine sa većinskim srpskim stanovništvom, morala bi da ima značajne nadležnosti u zdravstvu, obrazovanju i drugim oblastima važnim za život srpskog življa na Kosovu.
Kada je reč o telekomunikacijama, o tome se dosad više puta razgovaralo u Briselu kako na političkom, tako i na tehničkom nivou, a glavni kamen spoticanja su međunarodni telefonski pozivni broj za Kosovo i rad srpskih mobilnih operatera.
Pitanje energetike, odnosno akumulacionog jezera Gazivode i trafo-stanice Valač je možda najsloženija tema današnjih razgovora, a glavni problem je što se značajan deo energetskih postrojenja na sjeveru Kosova, koje kosovska vlada želi da stavi pod svoju nadležnost, nalazi na teritoriji centralne Srbije.
I konačno, na dnevni red je na insistiranje prištinske strane stavljen most koji spaja severni i južni deo Mitrovice, na kome su lokalni Srbi postavili žardinjere i nazvali ga “Park mira”.
Prištinska strana tvrdi da se time krši dio Briselskog sporazuma koji se odnosi na slobodu kretanja, dok sa druge strane odgovaraju da bi uklanjanje žardinjera predstavljalo bezbjednosni problem za Srbe u Mitrovici, koji su više puta bili meta napada nasilničkih grupa Albanaca koji su prelazili most.
Prema izjavama evropskih zvaničnika, ukoliko današnji razgovori budu plodonosni, Srbija bi prva poglavlja mogla da otvori već na jesen, a najkasnije do kraja tekuće godine.
Kada je riječ o Prištini, od napretka u dijalogu zavisi stupanje na snagu Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju Kosova i EU, koje se u slučaju povoljnog ishoda takođe očekuje na jesen.
RTRS