Biljke pod stresom mogu da podignu popriličnu buku koja je za nas nečujna. Ljudi taj zvuk ne mogu da čuju, ali insekti i životinje mogu. Zvuci su otprilike jačine normalnog razgovora, ali se odvijaju u ultrazvučnom spektru, pa su za čovjeka previsoki, pišu naučnici Univerziteta Tel Aviv u stručnom časopisu “Cell”.
Naučnici su zabilježili da na udaljenosti od tri do pet metara mnogi sisari i insekti mogu čuti te tonove. Oni su tokom istraživanja plasirali mikrofone na desetak centimetara udaljenosti od biljaka, u prvoj verziji istraživanja iz 2019. Snimalo se i u zvučno izolovanoj prostoriji i u stakleniku. Biljke su proizvodile zvuke na frekvenciji između 20 i 100 kiloherca.
To što ne čuje ljudsko uho naučnici su transformisali u čujne signale koji liče na zvuk pucketanje kokica, ili kada se stisne pucketava folija za pakovanje sa mehurićima.
Biljke koje su bile predmet istraživanja bile su paradajz i duvan. Izlagali su ih različitim uslovima. U jednom eksperimentu imale su premalo vode, a u drugom su im zasjekli stabljiku. Nije jasno da li se biljke oglašavaju da bi komunicirale s drugim živim bićima.
Da bi imali osnovu za poređenje, naučnici su posmatrali i primjerke koji nisu bili izloženi težim uslovima. Ispostavilo se da biljke pod stresom proizvode znatno više zvukova u odnosu na druge, 30 do 50 na sat. A kada nisu pod stresom onda se biljke oglašavaju samo jednom na sat.
Lilijah Hadani, stručnjakinja za evolucionu biologiju, kaže: “Kada paradajz uopšte nije pod stresom, onda je veoma tih”. Uz pomoć algoritma naučnici su mogli da razlikuju vrstu tona koja je zavisila od vrste izloženosti stresu.
I druge biljke kao što su kukuruz ili pšenica proizvode zvukove pod stresom, kaže se u studiji koja sažima rezultate istraživanja.
“Zato je vjerovatno da se prilikom žetve čuju ti zvukovi”, kaže Lilijah Hadani. Njen tim je pokazao da sposobnost proizvođenja zvukova posjeduju i kaktusi, vinova loza i kopriva.
Rezultati bi mogli imati konkretnu korist za poljoprivredu. Na primjer, na osnovu nivoa tonova može se prilagoditi zalivanje i na poljima i u staklenicima.
Naučnici kažu da se uzrok zvučnog oglašavanja biljaka mora potražiti u njihovoj unutrašnjosti. Kod biljaka koje dobijaju nedovoljnu količinu vode dolazi do takozvane kavitacije – stvaranje mehurova vodene pare prilikom isparavanja. Oni se šire i skupljaju. To dovodi do vibracija.
Molekularni biolog na Univerzitetu Hajnrih Hajne u Diseldorfu Sibaji Kumar Sanjal hvali ovo istraživanje. Prema njemu, na osnovu vrste tona može se odmah ustanoviti kada biljkama nedostaje voda.
“Prije svega, algoritmi i tehnika snimanja su veoma dobri”. On dodaje da je za buduća istraživanja važno da se u njih uključe i druge biljne vrste.
Prethodne studije istog tima iz Izraela već su pokazale da biljke takođe “čuju” i reaguju na zvukove životinja i otkrili da morski peršun oslobađa slađi nektar kada je izložen zujanju pčele, prenosi DW.
Nezavisne.com (Foto: arhiva)