Proslavljeni srpski i svjetski režiser Emir Kusturica dobitnik je nagrade “Radovan Beli Marković” za najbolju proznu knjigu na srpskom jeziku objavljenu u proteklih godinu dana za književno djelo “Vidiš li da ne vidim”, a ovo priznanje primiće danas u njegovo ime akademik Matija Bećović.
Kusturca koji neće moći prisustovati uručenju nagrade, koja će biti upriličena na Markovićev rođendan u podne u porti manastira Svetog Đorđa u Ćelijama, izjavio je za Srnu da je žiri prilikom dodjele priznanja sigurno uzeo u obzir broj njegovih prolazaka kroz Lajkovac na relaciji Beograd – Mokra Gora, ali ne i to da je nekoliko hiljada puta do sada pomislio na Belog i lajkovačku prugu.
– Sve je tačno, čak i ono što nije poznato. Mislim da je žiri uvažio ne samo ono što u romanu “Vidiš li da ne vidim” jeste vrijedno nagrade “Radovan Marković Beli”, nego je uzet u obzir i broj mojih prolazaka kroz Lajkovac na relaciji Beograd – Mokra Gora. Do ovog trenutka je bila tajna da sam nekoliko hiljada puta pomislio na Belog i lajkovačku prugu – rekao je Kusturica.
Žiri konkursa, koji je raspisala Gradska biblioteka Lajkovac, odnedavno Biblioteka “Radovan Beli Marković”, jednoglasno je donio odluku da nagradu dodijeli Kusturici i u obrazloženju naveo da se složena, slojevita i po pripovjedačkim postupcima raznorodna knjiga “Vidiš li da ne vidim” odlikuje tematskom originalnošću, mozaičnom kompozicijom, jezičkim bogatstvom i izrazitom duhovitošću.
– Јunak pripovjedač, sada u svjetskim razmjerama osvjedočeni umjetnik, kao visokoosjetljivi dječak na brdu Gorica, iznad gradskog jezgra Sarajeva, u sebi spoznaje stvaralački impuls dok opčinjeno u bioskopu posmatra pokretne slike, a potom i tako što, sada već u priči sa elementima fantastike, uspijeva da “zavrne Njutna”. Putanju “plavog satelita”, koji je on lično hitnuo sa nebodera, “određivalo (je) sve drugo samo ne pravilo letenja – navodi žiri.
Pripovjedačeva priroda, nad kojom smo sve vreme zapitani, kao i visoka umjetnost koju nesporno sa razlogom uvijek povezujemo s njim, navodi se u obrazloženju, umnožavaju fantazmagorične slike i čvrsto ih povezuju, iako je između njih niz dinamičnih realističnih epizoda – humornih, lirskih, polemičkih kada je u njihovom središtu “karakazan” istorije i/ili savremeni svijet i njegovo licemjerje.
– Nekoliko takvih slika, zbog prirode glavnog junaka knjige Petera Handkea /Petra Apostola Speleologa/, koji osjeća istinu, anđeoski natkriljuju ostali sadržaj knjige. Upečatljiva slika koju izdvajamo jer je na nas ostavila izuzetan utisak jeste kako Petar, vraćajući se iz Velike Hoče, spasava dječaka Radosava sa ostataka Grdeličkog mosta bombardovanog u “Milosrdnom anđelu” 1999. godine.
Petar skida krila svog suvozača, anđela Kasijela /”Nebo nad Berlinom”/, kači ih na svoja ramena, pa potom leti poput sokola vjetruške, nebeskog aristokrate, kako bi spasio dječaka. Dakle, Petar anđeoski interveniše na mjestu zločina “Milosrdnog anđela”. Tako, bar na trenutak ometa kontinuitet zla koje traje, koje nikada nije ni prestajalo, što razumijemo na osnovu niza asocijacija koje, prirodno, budi ime spasenog dječaka – Radosav – kao i ime Anrićevog Radisava na ćupriji – navedeno je, između ostalog, u obrazloženju žirija čiji je predsjednik Slađana Ilić, te članovi Vesna Trijić i Daren Milivojević.
Kusturica je drugi dobitnik ovog priznanja, a prvi je bila Slavica Garonja za roman “Šapati Male Vlaške”.
Manifestacija “Dani Radovana Belog Markovića” ustanovljena je u znak sjećanja na slavnog srpskog književnika i najpoznatijeg Lajkovčanina koji je preminuo početkom 2022. godine, a počela je krajem septembra predstavljanjem knjige “Šapati Male Vlaške” Slavice Garonje, prošlogodišnjeg, prvog dobitnika nagrade “Radovan Beli Marković”.
Izvor: Srna