Međunarodna agencija za istraživanje raka (IARC) i Svjetska zdravstvena organizacija (SZO), kao i Zajednički stručni odbor za prehrambene aditive (JECFA) objavili su procjenu uticaja po zdravlje vještačkog zaslađivača aspartam.
Pozivajući se na “ograničene dokaze” o karcinogenosti kod ljudi, IARC je klasifikovao aspartam “moguće kancerogenim” za ljude, dok je JECFA ponovo potvrdila prihvatljiv dnevni unos od 40 mg/kg tjelesne težine, navodi se u zvaničnom saopštenju SZO.
Kategorija “moguće” koristi se kad postoje “ograničeni” dokazi u ljudima ili podacima iz životinjskih eksperimenata. Ona uključuje dizel, talk na perineumu, nikl, aloe veru, azijsko ukiseljeno povrće i čitav niz hemijskih supstanci.
Aspartam je najrasprostranjeniji vještački zaslađivač, najčešće korišćen kao alternativa za šećer od koga je slađi čak za 200 puta”.
JECFA ga smatra od 1981. godine sigurnim za konzumaciju, unutar prihvaćenih dnevnih granica. Međutim, vječito je bio meta polemika, evo i zašto.
– Produkti razgradnje aspartmana su dve aminokiseline – fenilalanin (50 odsto) i aspartične kiseline(40 odsto) i metil estar koji se nekoliko sati nakon konzumacije pretvara u mentol (10 odsto). Iako dokazano toksičan mentol u neznatnoj koncentraciji se izlučuje iz organizma putem urina i ne zadržava u organizmu. Iz tih razloga o aspartmanu se vodi vječita polemika.
U zvaničnom saopštenju Svjetske zdravstvene organizacije navodi se da su “procjene aspartama pokazale da, iako bezbjednost nije glavna briga u dozama koje se obično koriste, opisani su potencijalni efekti koji treba da budu istraženi od strane više boljih studija”.
IARC je klasifikovao aspartam kao moguće kancerogen za ljude (Grupa 2B) na osnovu ograničenih dokaza o raku kod ljudi (konkretno, za hepatocelularni karcinom, koji je vrsta raka jetre). Takođe su postojali ograničeni dokazi za rak kod eksperimentalnih životinja i ograničeni dokazi vezani za moguće mehanizme za izazivanje raka.
Grupa 2B je treći najviši nivo od četiri nivoa, i generalno se koristi ili kada postoje ograničeni, ali neubjedljivi dokazi za rak kod ljudi ili ubjedljivi dokazi za rak kod eksperimentalnih životinja, ali ne oboje.
JECFA je zaključila da procijenjeni podaci ne ukazuju na dovoljan razlog za promjenu prethodno utvrđenog prihvatljivog dnevnog unosa od 0–40 mg/kg telesne težine za aspartam.
Komitet je stoga ponovo potvrdio da je bezbjedno za osobu da konzumira vještački zaslađivač u okviru ovog ograničenja dnevno. Na primjer, sa konzervom dijetalnog bezalkoholnog pića koja sadrži 200 ili 300 mg aspartama, odrasla osoba težine 70 kg bi morala da konzumira više od 9-14 konzervi dnevno da bi premašila prihvatljiv dnevni unos, pod pretpostavkom da nema drugog unosa iz drugih izvora hrane.
Malo je vjerovatno da će se upotreba aspartama zabraniti.
– JECFA je takođe razmotrio dokaze o riziku od raka, u studijama na životinjama i ljudima, i zaključio da dokazi o povezanosti konzumiranja aspartama i raka kod ljudi nisu ubjedljivi – rekao je dr Moez Sana, šef SZO za Standarde i naučne savjete u jedinici za hranu i ishranu.
– Potrebne su nam bolje studije sa dužim praćenjem i ponovljenim upitnicima o ishrani u postojećim grupama. Potrebna su nam nasumična kontrolisana ispitivanja, uključujući studije mehaničkih puteva relevantnih za regulaciju inzulina, metabolički sindrom i dijabetes, posebno u vezi sa karcinogenošću – dodao je.
IARC i SZO će nastaviti da prate nove dokaze i ohrabruju nezavisne istraživačke grupe da razvijaju dalje studije o potencijalnoj povezanosti između izloženosti aspartamu i uticaja na zdravlje potrošača, piše Telegraf.
Srpskainfo.com (Foto: RINIGER)