Na današnji dan 1995. godine u zoru oko 5:30h izvršen je artiljerski napad na srpske položaje u Pakracu, što je početak operacije hrvatske vojske i policije ”Bljesak”.
Operacija ”Bljesak” planirana je pred sam kraj 1994. godine.
Tokom ove oparcije desio se pogrom srpkog stanovništa iz Zapadne Slavonije gdje je preko 15.000 ljudi spas našlo preko mosta na Savi u Gradišci.
Tokom ove operacije ubijeno je 283 Srba.
Više od 16.000 pripadnika hrvatskih oružanih snaga krenulo je 1. maja protiv zapadnoslavonskih Srba, sa oko 15.000 žitelja i oko 4.000 vojnika.
Zapadna Slavnija je, kako podsjeća Dokumentaciono-informacioni centar Veritas, u to vrijeme bila pod zaštitom UN.
Zaštitne snage UN, podsjeća Veritas, bile su na vrijeme upozorene od strane hrvatskih generala, pa su se povukle na bezbjedna mjesta, prepuštajući svoje štićenike na milost i nemilost agresoru.
Narod zapadne Slavonije, sjećajući se Јasenovca iz 1941. i Pakračke Poljane iz 1991. godine, krenuo je u egzodus prema Srpskoj.
Na putu prema “mostu spasa” do rijeke Save, sustizale su ih avionske bombe, maljutke iz helikoptera, topovske granate i snajperski meci.
U toj akciji, prema Veritasovim podacima, poginule su i nestale 283 osobe, uključujući 114 civila i 11 milicionera.
Među žrtvama je 56 žena, osam osoba do 14 godina i 75 preko 60 godina starosti.
Po završetku akcije, Hrvati su pokupili 168 tijela ubijenih Srba i pokopali ih uglavnom pod oznakom “nepoznat”.
Od ukupnog broja žrtava do sada je rasvijetljena sudbina 156 osoba. Među nestalima se vodi još 127 osoba, među kojima je 56 civila, uključujući i 26 žena.
Od 148 ekshumiranih posmrtnih ostataka iz grupnih grobnica, do sada ih je 111 identifikovano. I kad se identifikuju ekshumirani a neidentifikovani (37), ostaju nepoznata grobna mjesta za 90 posmrtnih ostataka.
U toj akciji najviše su stradala dva sela sa pretežno srpskim stanovništvom: Medari sa 22 žrtve, uključujući 11 žena i troje djece, i Paklenica sa 20 žrtava.
Prema podacima Dokumentaciono-informacionog centra “Veritas”, oko 1.450 pripadnika Srpske Vojske Krajine je zarobljeno, većina uz pomoć zaštitnih snaga UN.
Pred nacionalnim pravosuđima Hrvatske, Srbije i BiH, protiv pripadnika hrvatskih oružanih snaga pokrenuto je nekoliko krivičnih postupaka za zločine nad Srbima u toj akciji, koji nisu odmakli dalje od predkrivične faze, naglašava Veritas.
– Uz dužno žaljenje svih ratnih žrtava, već 26 godina postavljamo ista pitanja: ko to i zašto pravi razliku između civilnih žrtava u Zagrebu i Okučanima i po kom kriterijumu međunarodni i nacionalni sudovi procjenjuju ko i kada krši zakone i običaje koji regulišu vođenje rata? – navodi se u saopštenju Veritasa koje potpisuje predsednik tog centra Savo Štrbac.
Izvor: RTRS