Prošlo je 25 godina od jednog od najmasovnijih i najmonstruoznijih zločina iz prošlog rata – od ubistva 56 Srba u Gornjoj Jošanici kod Foče, koji su stradali 19. decembra 1992. godine, na kućnom pragu, na dan kada je trebalo da proslave krsnu slavu.
Nemoguće je riječima opisati okrutnost zločina, koji je počinila vojska iz Goražda koja je sebe nazivala Armijom BiH, ubacivši se u zaleđe srpskih položaja sa jasnim ciljem i jasnom naredbom, kako je to potvrdio i jedan od zarobljenih muslimanskih vojnika, da niko od mještana, pa čak ni djeca, ne smiju ostati živi.
U napadu je učestvovalo oko 600 pripadnika takozvane Armije BiH, u deset grupa raspoređenih na deset jošaničkih zaselaka, koje su sravnili sa zemljom.
Hladnokrvno su ubijeni 21 žena, kao i troje djece Dragana Višnjić od deset godina, njen tri godine mlađi brat Dražen i dvogodišnja Danka Tanović.
Učenica četvrtog razreda Osnovne škole “Veselin Masleša” u Foči Dragana Višnjić i njen brat Dražen prethodnog dana su iz Foče sa roditeljima došli kod djeda i babe na slavu.
Ubijeno je ukupno 16 Višnjića, a Dušanka Lalović, tada Višnjić, jedna je od rijetkih iz ove familije koja je uspjela da pobjegne ispod noža.
“Najstrašnije je što su dvije kompletne porodice pobijene, porodica Vukadina Višnjića i porodica Stojke Višnjić”, kaže Lalovićeva, kojoj je poginuo otac Tomo.
Na dan kada je trebalo da slome krsni kolač, ubijeni su djed Vukadin Višnjić /64/, njegova supruga Zorka /64/, njihova dva sina Dragoljub /39/ i Milan /33/, Dragoljubova supruga Olga /31/ i njihovo dvoje djece, Dragana /10/ i Dražen /7/.
Svi ukućani su pobijeni i u porodici Stojke Višnjić /68/, koja je stradala zajedno sa svojom snahom Gojom /44/, unukama Zorom /22/ i Rankom /24/, unukom Vlatkom Višnjićem /20/ i praunukom Dankom Tanović /2/, Zorinom ćerkom.
Ubijeno je i devet članova familije Kulić, po pet u familijama Grujičić i Blagojević, zatim četvoro Davidovića, po troje Jegdića, Pljevaljčića i Stojanovića, dvoje Mićevića i Ivanovića, te po jedan član iz porodica Škipina, Stevanović, Jagodić i Tanović.
Medicinar u penziji Slavko Đorđević, kome su ubijeni sestra Jela Višnjić /50/ i zet Miladin Višnjić /52/ primio je tijela u mrtvačnici fočanske bolnici, fotografišući svaku žrtvu ponaosob.
“Počinjen je neshvatljiv zločin. Svi su poginuli klanjem, ubijanjem tvrdim predmetima, noževima, sjekirama. Niti su se branili, niti su imali oružje da se brane”, kaže Đorđević.
Prisjeća se da je njegova sestra izbodena nožem u trbuh i na kraju usmrćena ubodom u vrat.
“Moga zeta su sjekli nožem, od stopala do gluteusa nekoliko rezova mišića su napravili, a razbili su mu čelo, šake i stopala da ne bi mogao da bježi. Razbijali su nekim predmetima lobanje i sjekli preko lica i nosa, odsijecali uši”, priča Đorđević.
Poznati su naredbodavci iz ratnog predsjedništva opštine Goražde i vojnog vrha takozvane Armije BiH, kao i neposredni komandiri jedinica na terenu, ali se na podizanje optužnica još čeka.
Dušanka Lalović kaže da nema tog suda gdje nije davala izjave – od Trebinja do Tužilaštva u Sarajevu, a predmet je, naglašava ona, bio i u Hagu odakle je vraćen.
“Nikada niko nije okrivljen. Kako neko može da živi 25 godina, a da zna da je počinio takav zločin. A gledajte simbolike, Hag se ove godine zatvara, baš na Nikoljdan, a za zločin u Jošanici koji je počinjen na Nikoljdan niko nije odgovarao. Ko je ubio 56 ljudi, koji su krivi samo što su bili Srbi i što su slavili svoju slavu. Znaju se počinioci ovog zločina, pisali su oni knjige o svom junaštvu, ali i dan danas nikom ništa, pravda ćuti”, rekla je Lalovićeva.
Prije dvije godine, na imanju Višnjića započeta je gradnja crkve zadušnice u znak vječnog sjećanja na jošaničke mučenike.
Crkva se gradi prilozima vjernika, a sredstva se mogu uplatiti na žiro-račun u Novoj banci: 555 8000020566722; Devizni račun: 5550000020567219.
Godišnjica zločina zvanično je obilježena u maju, na ljetni Nikoljdan, a porodice poginulih danas su obišle groblja u Jošanici i Foči i prislužile svijeće za duše nevino stradalih.