Na vanrednom sastanku ministri su izrazili načelnu saglasnost da njihove zemlje private većinu od ukupno 160.000 izbjeglica iz Afrike i sa Bliskog Istoka u zavisnosti od svojih kapaciteta, ali su odbili obavezujuće kvote koje je Komisija pokušala da nametne, preneo je Tanjug.
Umjesto toga, ministri su se saglasili da se “nastavi rad na pripremi formalne odluke o primjeni obaveza, uz dužno poštovanje prema fleksibilnosti koja je članicama potrebna, naročito radi rješavanja nepredviđenih situacija”.
Ova formulacija u tekstu zaključaka koji je neposredno pred kraj sastanka dostavljen novinarima, u praksi znači da je odluka o Junkerovom planu odložena do 6. oktobra, kada će se ministri ponovo okupiti u Briselu.
Potvrda da do dogovora nije došlo stigla je i od ministara njemačkog ministra policije Tomasa de Mezijera i njegovog francuskog kolege Bernara Kaznova, koji su to novinarima saopštili napuštajući sastanak.
Dok su Francuska i Njemačka izrazile spremnost da preuzmu gotovo trećinu od ukupnog broja izbjeglica, od kojih je većina trenutno u Grčkoj, Italiji i Mađarskoj, grupa srednjeevropskih i baltičkih zemalja odlučno se surotstavila obavezujućim kvotama, a Mađarska je odbila da učestvuje u bilo kakvoj varijanti solidarnog rješenja.
Analitičari ocjenjuju da je odlaganje odluke o Junkerovom planu indikator ozbiljnih podjela unutar EU i poraz ideje o evropskoj solidarnosti.
Oko nekih drugih elemenata plana ministri su uspjeli da se dogovore, pa je tako potvrđena odluka iz prošlog jula o prihvatu nešto manje od 40.000 izbjeglica koje se trenutno mahom nalaze u Grčkoj i Italiji.
Sem toga, dogovoreno je da se ojača kontrola spoljnih evropskih granica, između ostalog i agresivnijim mjerama prema krijumčarima ljudi, uključujući i ovlašćenja evropskim patrolnim brodovima u Mediteranu da pucaju na krijumčare i potapaju brodove za prevoz izbjeglica.
Sem toga, biće usvojena i jedinstvena evropska lista “bezbjednih zemalja”, čiji će građani prolaziti kroz proceduru za dobijanje azila po hitnom postupku, tako da će lakše moći da budu deportovani ako im zahtjev bude odbijen.
Prema Junkerovom planu, na taj spisak biće stavljene sve zemlje koje su kandidati za članstvo, što uključuje i Srbiju, Crnu Goru, Bosnu i Hercegovinu, Makedoniju i Albaniju, a isti tretman imaće i građani Kosova.
Ministri su postigli načelan dogovor da se tranzitnim zemljama, uključujući i Srbiju, materijalno pomogne da zbrinu izbjeglice i da se u tu svrhu stvore finansijski instrumenti, ali zasad nema više detalja o obimu i vrsti takve pomoći.
Uspostavljanje unutrašnjih kontrola granica, koje se sprovodi u Njemačkoj, Austriji i Mađarskoj, a najavile su ih još neke zemlje, nije bio predmet diskusije, jer Šengenski sporazum, kako je saopšteno u Komisiji, daje suvereno pravo članicama da u vanrednim situacijama privremeno suspenduju slobodan protok ljudi unutar EU.
Predsjednik Evropskog saveta Donald Tusk, koji se nalazi u poseti Južnoj Koreji, je ranije najavio da će ovog mjeseca sazvati vanredan samit EU ako se ministri ne dogovore, ali zasad se nije oglasio povodom ishoda sastanka.