Nedjelju dana nakon što je Rusija otpoočela vojnu operaciju u Siriji pokretanjem kampanje vazdušnih udara, obavještajni odbori u američkom Senatu i Predstavničkom domu žele da ispitaju u kojoj mjeri su tajne službe previdjele ili pogrešno tumačile znakove upozorenja.
Ovo bi mogao biti jedan od posljednjih američkih obavještajnih promašaja u posljednjih nekoliko godina, uključujući i onaj o iznenadnom preuzimanju Krima od strane Moske.
Ruski predsjednik Vladimir Putin je u posljednjih nekoliko sedmica vršio nagomilavanje vojnih sredstava i osoblja u Siriji, zbog čega je Bijela kuća tražila od Moskve da to objasni.
Ali američka administracija se slaže da su obavještajci bili nespremni i da nisu upozorili na brzinu i agresivnost ruskih udara iz vazduha, kao i da nisu otkrili ruske ciljeve kada su u pitanju akcije protiv pobunjenika.
“Neki su vidjeli šta se dešava, ali nisu procijenili intenzitet i jačinu akcije”, rekao je jedan od izvora za Rojters.
Rojters piše da je iznenadna ruska vojna akcija u Siriji dovela u sumnju Obaminu strategiju na Bliskom istoku i dovela do pada američkog uticaja u regionu.
Nedostatak pouzdanih informacija i analiza mogao bi dodatno otežati napore predsjednika Baraka Obame da pruži adekvatan odgovor u Siriji i povrati inicijativu koju je Vašington imao u Hladnom ratu.
Rojters navodi da SAD nisu pokazale želju da se jače suoče sa Rusijom zbog njene ofanzive u Siriji što je Moskva shvatila kao zeleno svjetlo za pojačavanje svojih akcija.
Američka administracija smatra da sada ima bolji uvid barem na glavni motiv Putinove akcije, a to je da učini sve da održi sirijskog predsjednika Bašara al-Asada.
Ali Vašingtonu nije jasno koliko je Putin spreman da ide u pogledu rasporeda vojnih sredstava, rekli su američki zvaničnici.
Nije im jasno, jer američke obavještajne agencije ne mogu da razotkriju šta Putin i njegovi savjetnici misle i planiraju.
“U napetom sastanku sa Putinom u Ujedinjenim nacijama početkom prošle nedelje, Obama je nije imao nikakvu obavještajnu informaciju o planovima Rusije za napad u Siriji”, rekli su njegovi saradnici.
Ruski vazdušni udari počeli su dva dana kasnije. Gađali su i antiasadove snage koje je obučavala CIA, iako Moskva tvrdi da je samo gađala pobunjenike Islamske države.
“Nisu očekivali brzinu kojom je Putin izveo stvar. On voli iznenađenja”, rekao je Majkl Mekfol, bivši Obamin ambasador u Moskvi.
Obavještajne agencije SAD nisu pomno pratile i izvještavale o ruskim potezima, kao i angažovanju vojne opreme i borbenih aviona u Siriji, saopštili su zvaničnici.
Međutim, nekoliko drugih zvaničnika reklo je da su Amerikanci loše procjenili namjere Rusije i koliko daleko su bili spremni da idu.
Sve do brifinga u Bijeloj kući održanog neposredno poslije početka bombardovanja, Obamin sekretar za štampu Džoš Ernest je odbio da iznese “čvrsta” saznanja o ruskoj stategiji u Siriji.
Jedan izvor je rekao da su američki eksperti u početku mislili da je rusko gomilanje oružja i avijacije u tom području zbog vojne vježbe ili je čista demonstracija sile, nego što su znali da će početi vojni napad.
Drugi zvaničnik je rekao da istražitelji u Kongresu vjeruju da se “informacija o tome nije kretala dovoljno brzo kroz kanale” do kreatora politike.
Odbor Kongresa SAD će saslušati sve izvještaje izdate od strane agencija i oficire koji su bili uključeni u ovaj proces, a u ovom trenutku planirane su javne rasprave.
Iako je visoki zvaničnik administracije demantovao da je obavještajna zajednica obraćala manje pažnje u Siriju, Džon Herbst, bivši američki ambasador u Ukrajini, rekao je da nisu dovoljno pažnje posvetili tome da Putin vodi “agresivnu politiku”.
(agencije)